Эдийн засаг хүндэрсэн нь иргэнд танд мэдрэгдэж байна уу. Хувийн хэвшлийнхэн бол ажил олгогч нь цалингаа тавьж чадахгүй, ажилтнууд нь цалингаа авч чадахгүй хүндхэн байдалтай байгаа. Харин төрийн албан хаагчдын тухайд цалингаа тогтвортой аваад байх шиг. Учир нь төсвийн бүрдүүлэлт 87 орчим хувьтай байгаа учир цалин, тэтгэвэр, халамжаа хугацаанд буулгаж чадаад байгаа гэж Сангийн сайд Ж.Эрдэнэбат хэлсэн. Яаж ийгээд хойд хормойгоороо урд хормойгоо нөхөөд болгож л таараа тэд. Монгол гэдэг айлын орлогын хэмжээ 250 орчим тэрбум төгрөгөөр тасарч, нийт төсвийнхөө 60 хувийг цалин, тэтгэвэр халамжийн зардалд өгөөд таардаг байна. Орлого байхгүй, бас зарлага ихдээд байвал яах вэ. Энгийнээр бодоход зарлагаа хянаж, танах арга хэмжээ рүү орохоос өөр арга үгүй. Ийм аргыг хэрэглэхээр Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг төсвийн тодотголыг оруулж ирэн, төсвийн зардлаа таная, цалингаа нэмэхгүй байя, яам, агентлагийн орон тоог цомхотгоё гээд олон санал оруулж ирсэн. Гэвч үүнийг нь хүлээн зөвшөөрөөгүй. Иймд олон нийтийн саналаар том том төслүүдээ хөдөлгөхөөр болсон ч, өнөөдрийг болтол стратегийн ач холбогдолтой том төслүүд нь хөдөлгөөнд орж эхлээгүй л байна.
“Бухын доодохыг хараад үнэг турж үхнэ” гэдэг шиг том төслүүд хөдөлгөөнд орон мөнгө оруулахыг хүлээсээр байтал ард түмэн нь цалингаас цалингийн хооронд өрөнд орж, цалингаа ч авч чадахгүй ажиллаж байна.
Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлөөр цалин тэтгэврээ тавьж чадахгүй байгаа асуудлын талаар ярилцсан гэх мэдээлэл бий. Харин үүнийг Сангийн сайд үгүйсгэж, төсвийн бүрдүүлэлт 87 хувьтай байхад цалин, тэтгэвэр, халамжийн мөнгийг тавьж чадахгүй гэх нөхцөл байдал бүрдэхгүй болохыг хэлж байгаа юм. Улсын төсвийн орлогын бүрдүүлэлт тасарч байгаагийн нэг шалтгаан нь аж ахуйн нэгжүүд татвараа төлөхгүй байгаа явдал гэнэ. Учир нь Засгийн газраас Эдийн засгийн өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн төслийг УИХ-д өргөн мэдүүлсэн. Эдийн засгийн өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн төсөл батлагдсанаар татварын асуудалтай 11 мянга гаруй аж ахуйн нэгжүүд хамрагдах боломж бүрдэх аж. Цагдаагийн байгууллагад татвар төлөхөөс зайлсхийх гэмт хэргийн тоо 2012 оноос хойш 254 бүртгэгдсэн байдаг. Үүнээс 107 хэргийг яллах дүгнэлт үйлдүүлэх, 91-ийг нь хэрэгсэхгүй болгуулах саналыг прокурорын хяналтад шилжүүлсэн байна. Одоогийн байдлаар 548 аж ахуйн нэгжид холбогдох 29 хэрэг шалгагдаж буй аж. Эдгээр аж ахуйн нэгжүүд нийт 62 тэрбум төгрөгийн хохирол учруулснаас 18 тэрбумыг төлүүлээд байгаа гэдгийг албаныхан хэлсэн. Харин Ерөнхий сайдын зүгээс татварын хэргийг хулгай болон бусад гэмт хэрэгтэй адилтгаж, баялаг үйлдвэрлэгчээ эрүүгийн хариуцлагад татаж болохгүй гэж хэлээд байгаа. Ийм ч утгаараа Эдийн засгийн ил тод байдал, Эдийн засгийн өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн төслийг яаралтай батлах хэрэгтэй гэлцэж байна.
Гэтэл энэ нь аж ахуйн нэгжүүдэд ихээхэн хүлээлт бий болгочихлоо. Тэд уг хууль батлагдсаны дараа өршөөлд хамрагдах хүсэлтэй байгаа учир татвар төлөлт өнөөдрийн байдлаар багасаж, төсвийн орлого тасарч буй нь энэ. Монгол гэдэг айл төсвийн дийлэнх мөнгөө цалин, тэтгэвэр, халамжид өгч, гадаадын хөрөнгө оруулалт багасч, дотоод, гадаадын өр нь нэмэгдсээр...Энэ байдал хэзээ өөрчлөгдөх бол, тэд юу хийж байгаа бол, ямар арга хэмжээ авахаар ажиллаж байна вэ гэхчлэн олон асуулттай л үлдэх юм.
Ард түмний амьдрал ямар байгаагаас улс орныг хэрхэн удирдаж байгаа нь харагддаг гэж боддог. Иймд уншигч та өөрөө эцсийн дүгнэлтээ хийгээд бодоод үзнэ биз ээ.
Ц.Цацрал
Эх сурвалж: Zaluu.com
