Монгол Улсад Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах зөвлөл, НҮБ-ын Олон Улсын Шилжилт Хөдөлгөөний Байгууллагын дэмжлэгтэй хүн худалдаалах гэмт хэрэг, бэлгийн мөлжлөгөөс охид, эмэгтэйчүүдийг хамгаалах, урьдчилан сэргийлэх, “Мөрөөдлийн шүхэр" мэдээллийн аян зохион байгуулж байгаа билээ.
Аяныг хэрэгжүүлэхээс өмнө олон улсын байгууллагаас Дархан хот болон нийслэлд амьдарч буй 522 эмэгтэйгээс суурь судалгаа авсан юм. Судалгаанд оролцогчдын 83 хувь нь хүн худалдаалах гэмт хэргийн талаар огт, эсвэл хангалттай ойлголтгүй байв. Түүнчлэн 42 хувь нь хохирогчийг буруутгаж, үл ойшоох хандлагатай байсан нь ирээдүйд өөрсдөө “эрсдэлд орох магадлалтай” гэж үзэхгүй байгааг илтгэж байна. Иймд хүн худалдаалах, бэлгийн мөлжлөгийн талаар мэдлэг, ойлголт өгөх мэдээллийн аяныг орон даяар өрнүүлэх шаардлагатай гэж үзсэн аж. Энэ гэмт хэрэг хүний сайн сайханд хүрэх гэсэн мөрөөдлийг хулгайлж, хуурч мэхлэн, заналхийлж, хяналтдаа байлгах хэлбэрээр үйлдэгддэг. Хөдөө орон нутгаас хот руу, мөн гадаадад сурч ажиллахаар шилжин суурьших шийдвэр гаргасан охид эмэгтэйчүүдийг мэдээлэлгүй, мэдлэггүй байдлыг далимдуулан хохирогч болгодог.
Хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогчийг ихэнхдээ таньдаг, мэддэг хүн нь хуурч мэхэлдэг, эсвэл хуурамч ажлын саналаар дамжуулан хохироож байна. Хүйсийн тэгш эрхийн төв энэ төрлийн гэмт хэргийн хохирогчдыг олж илрүүлж, хамгаалалтанд авч, эргээд нийгэмшүүлэх ажлыг хийж ирсэн. Өнгөрсөн 20 орчим жилийн хугацаанд 2000 гаруй хүн туслалцаа үзүүлсний 800 орчим нь хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогч болсон нь тогтоогджээ.
Тус төвөөс тусламж авсан олон эмэгтэй өнөөдөр нийгэмших сургалтаа амжилттай дүүргэж, эргээд хэвийн амьдралдаа оржээ. Хохирогчийг олон нийтзд таниулахгүй байх үүднээс хэд хэдэн тохиолдпыг нийлүүлж, хүн худалдаалах, бэлгийн мөлжлөгийн гэмт хэрэг ямар шинж чанартай, хэнээр дамжин үйлдэгддэг зэрэг мэдээллийг сэрэмжпүүлэх үүднээс хүргэж байна.
Кэйс 1: “Ааваасаа хойш их хэмжээний өртэй үлдсэн ээждээ туслах гэж би хотод ажиллахаар шийдсэн. Хэдэн жилийн өмнө хот руу амьдрахаар яваад, байр сууриа олчихсон нэг найз маань намайг “хүрээд ир, ажил олчихлоо" гэж яаруулсан. Би хаана амьдарч, ямар ажил хийх гэж байгаагаа ээждээ хэлэх нь бүү хэл өөрөө ч мэдэхгүй хэрнээ шууд хотын унаанд суучихсан. Ингээд найзындаа очиход нэг махлаг эгч, ширүүн царайтай эрэгтэй хоёртой хамт найз маань байж байсан. Нөгөө эгч, “За хүрээд ирсэн үү, хувцас хунарыг нь соль” гэж манай найзад хэлсэн. Би юу болоод байгааг ойлгоогүй ч байдал бишдсэнийг мэдрээд үүд рүү ухасхийсэн. Гэвч намайг ухаан алдтал цохиж унагасан байсан... Би таван сарын турш хүний төсөөлөмгүй аймар нөхцөлд маш аймшигтай ажлыг хийсэн... Азаар нэг өдөр цагдаа нар буудал шалгахаар орж ирэхэд би бүх үнэнээ хэлж бэлгийн мөлжлөгөөс аврагдсан”
Кэйс 2: “Дөнгөж оюутан болоод, танилцах үдэшлэг дээр дээд курсийн хөөрхөн эгчтэй танилцсан юм. Тэр намайг хөөрхөн, гоё биетэй гэх зэргээр их магтдаг. Сургуулийнхаа нөлөө бүхий эгчид тоогдсондоо би ч их баяртай явдаг, дуудсан газар бүрт нь очдог байлаа. Харин нэг удаа олон залуустай шоунд хамт байж, эгчийн үгэнд орж өгсөн болгоныг уусан... Өглөө сэрэхэд бүгд намайг доромжилсныг мэдээд үнэхээр аймшигтай, ичгүүртэй байдалд орсон. Гэтэл нөгөө эгч энэ явдлыг бүх хүнд тараана гэж сүрдүүлээд, дуудсан газарт нь очиж биеэ үнэлэхийг шаардсан. Надад үгэнд нь орохоос өөр замгүй мэт санагдаж, олон ар үгээр хэлэхийн аргагүй муухай замаар эгчийн хэлснээс гарахгүй явсан...”
Энэ мэтчилэн хохирогчдын яриа үргэлжилнэ, Зөвхөн гадаадад хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогч болдог, биднээс хол асуудал гэж хөндий ханддаг нийгмийн дийлэнх хэсэгт сэрэмжлүүлэхүүднээс хоёрхон жишээ хургэлээ.
Хүн худалдаалах, бэлгийн мөлжлөгийг таньж мэдсэнээр охидоо, найз нөхдөө эрсдэлээс хамгаалж чадна.
