Монголчууд бид цагаан сарын баяраар байдгаа барж, хэтэвчээ хоосолдог. Ямартаа л гадаадынхан монголчуудыг “Нэг сар идэх хоолоо хоёр, гуравхан хоногт иддэг” гэж ярих вэ дээ. Баяр болохоор бараа бүтээгдэхүүний үнэ нэмэгддэг гаж гэмээр зуршил манай улсад ноёлчихоод байгаа нь нууц биш. Харин баярын дараа иргэдийн худалдан авалт буурснаар хүнсний зарим нэр төрлийн барааны үнэ буурдаг. Гэтэл Үндэсний статистикийн хорооноос хүнсний гол нэрийн бараа, бүтээгдэхүүний үнийг өмнөх сартай харьцуулахад нэг хувиар өссөн гэж мэдээлсэн. Тиймээс бид бараа бүтээгдэхүүний үнэ, ханш ямар байгааг сурвалжлахаар хотын төвийнхний олонхи нь үйлчлүүлдэг гэж хэлж болох “Бөмбөгөр”, “Баянзүрх” худалдааны төвийг зорив. Баяр өнгөрөөд удаагүй хэдий ч эдгээр худалдааны төв хөл хөдөлгөөн ихтэй байлаа. Хамгийн түрүүнд “Бөмбөгөр”-ийн зүүн талд байрлах “Содон” худалдааны төв рүү орлоо. Энд үхрийн ястай, цул мах нэг килограмм нь 9000-10500, хониных 8000-8500, адууных 8000 төгрөгийн үнэтэй байлаа. Энэ нь цагаан сарын өмнө худалдаалж байснаас даруй мянган төгрөгөөр нэмэгдсэн үнэ. Харин хүнсний ногоо, лууван нэг киллограмм нь 1000, төмс 1300, манжин 2000, сонгино /монгол/ 3000, /хятад/ 1500, байцаа 1500 төгрөгийн үнэтэй байсан юм. Хүнсний ногооны үнэ тогтвортой байгаа ч төмс харьцангуй үнэтэй байгааг тус худалдааны төвийн худалдагч хэлж байв. Харин “Алтан тариа”-ны I гурил нэг килограмм нь 900, дээд нь 1200, “Хурх”-ын I гурил 1100, дээд нь 1500, “Улаанбаатар” дээд 1200, цагаан будаа 2200, элсэн чихэр 1600, шар будаа 1600, ургамлын тос 2600- 3800 төгрөгийн үнэтэй байлаа. “Алтжин” худалдааны төвд дээрх бараа, бүтээгдэхүүн ижил үнэтэй байлаа. “Баянзүрх” худалдааны төвд үхрийн ястай, цул мах 8500-11000, хониных 7800- 8000, ямааных 5500, адуу 7500 төгрөгийн үнэтэй байв. Бусад бараа бүтээгдэхүүний үнийн хувьд тогтвортой байна. Зах, худалдааны төвөөр явах үеэр иргэд “Сар шинийн баярын өмнө 7000 төгрөгөөр авч байсан махны үнэ одоо 8000 төгрөг болсон байна. Баяр болохоор үнэ нэмэгддэг байсан бол одоо баяр өнгөрсөн хойно ч бас нэмэгддэг болж” гэх хүнтэй ч таарсан юм. Махны үнэ яагаад нэмэгдсэн талаар худалдагчаас тодруулахад “Мах ховор байгаа болохоор үнэ нь нэмэгдсэн. Учир нь цагаан сарын дараа шинэ мах орж ирдэггүй. Зөвхөн баярын дараа нэмэгдсэн юм биш. Битүүний өдөр хонины махны “бөөний” үнэ 7000 төгрөг болсон” гэлээ. Энэ үеэр дээрх худалдааны төвөөр үйлчүүлж буй иргэдийн сэтгэгдлийг сонслоо. 
 

Х.Жаргалмаа: Мах идэх эрхгүй болох нь 
 

-Цагаан сарын өмнөх үеэс махны үнэ 500-1000 төгрөгөөр нэмэгдсэн байна. Хэдхэн хоногийн хугацаанд ингэж хурдацтай өсвөл мах идэх эрхгүй болох нь. Мах гэлтгүй өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний үнэ нэмэгдсэн. Эдийн засгийн хямралд ороод байгаа энэ үед нөөцийн махыг хурдан худалдаанд гаргах шаардлагатай байна. Тэгэхдээ нөөцийн махыг хүртээмжтэй, боломжийн хямд үнээр худалдаалах хэрэгтэй. Шинэ махтай ойролцоо үнээр худал даал бал хүмүүс хуучин мах авч байснаас хэдэн төгрөгийн ахиу ч гэсэн шинэ мах авахыг бодно шүү дээ. 
 

Б.Баттулга: Хүнсний бүтээгдэхүүний үнийг бууруулахад дорвитой арга хэмжээ авах хэрэгтэй 
 

-Хүнсний бүтээгдэхүүний үнэ цагаан сарын өмнө байсан үнээсээ нэмэгдээгүй юм шиг байна. Харин махны үнэ жаахан нэмэгдсэн юм уу гэж харлаа. Угаасаа худалдагчид нь ч хэлж байна. “Баярын өмнөөс махны үнэ нэмэгдсэн. Шинэ мах худалдаанд гартал үнэ нь буурахгүй” гэж. Тэтгэвэр нэмлээ л гэж байна. Үндсэндээ 20 мянган төгрөг л нэмсэн шүү дээ. Мах, сүүнийх нь үнэ нэмэгдээд байхад энэ нэмэгдэл хөгшчүүдэд нэмэр болж чадахгүй шүү дээ. Махны үнийг бууруулахад нэмэр болж нөөцийн мах худалдаанд гаргана гэж байна. Гэтэл бидэн шиг залуучууд ч яахав. Харин хөгшчүүд олон сар зооринд хадгалсан хатуу махыг зулгаах тийм ч таатай биш болов уу. Эцэг эхдээ тийм мах идүүлэхгүйн тулд үнэтэй байсан ч шинэ мах авч өгөхийг боддог. Үүнийг наймаачид өлгөн авч үнээ улам нэмж байна. Тиймээс төр, засаг хоёрын хооронд тэтгэвэр нэмсэн дүр үзүүлж байхаар хүнсний барааны үнийг буруулах ажил хийвэл дээрсэн. Тэгвэл иргэдийн амьдралд бодит нэмэр болно. Үүнээс гадна хоёр хоногийн өмнө “Сандэй” худалдааны төв ороход гадаа дулаарч байгаа болохоор хавар, намрын хувцасны үнэ нэмэгдсэн харагдсан. Нөгөөтэйгүүр барааны үнэ бол яахав. Хүн нүцгэн гүйхгүй л бол тэр болгон хувцас аваад байхгүй. Хамгийн гол нь хүнсний бүтээгдэхүүний үнийг бууруулах тал дээр дорвитой арга хэмжээ авах хэрэгтэй байна. 

М.Энхцэцэг

Эх сурвалж: Unen.mn