МҮОНРТ гэх их айлын уг статус нь “олон нийтийн” гэдэг. Гэвч өдгөө нэг намын буюу эрх барьж буй МАН-ын нөлөөнд орохдоо тулжээ. Учир нь МҮОНРТ-ийн Үндэсний зөвлөлийн таван гишүүний бүрэн эрхийн хугацаа дуусгавар болсон. Үүнтэй холбогдуулан орны хүмүүсийг нь өнөөдөр Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны хурлаар томилох тухай асуудал хэлэлцэх юм.
Хэдийгээр Олон нийтийн радио, телевизийн тухай хуульд удирдлага, зохион байгуулалт, эд хөрөнгө, санхүүжилт, хөтөлбөр, зар сурталчилгаа гээд бүхнийг заасан байдаг ч энэ нь өдгөө талаар болох нь. Зөвхөн өнөөдөр л хэлэлцэгдэх Үндэсний зөвлөлийн таван гишүүний нэгийг Ерөнхийлөгч санал болгож байгаа бөгөөд тэр нь Төрийн соёрхолт түүхч Д.Өлзийбаатар, Ерөнхий сайдын зүгээс Үндсэн хуулийн Цэцийн гишүүн асан Н.Жанцан нарын нэр яригдаж байна. Харин үлдсэн гурван квот нь УИХ-ын мэдлийнх бөгөөд тэдгээрт багтахын тулд 20 хүн нэрээ дэвшүүлчихсэн, ёстой л “ах аа, намайг бодоорой” гэдэг шиг өчигдөржин Төрийн ордноор хэсүүчилжээ.
Тэдний дундаас эрх баригч намын зүгээс гурван хүнийг ихэд чухалчлан Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны хуралдаанаар дэмжин ажиллаж, намын бодлогоо хэрэгжүүлэхийг хүсч бас “хүчиндсэн” аж. Түүгээр ч зогсохгүй өөрсдийнх нь талд буюу МАН-ын төлөө тодорхой хугацаанд ажилласан сэтгүүлчдийг зүтгүүлэхээр тохирчээ.
Тухайлбал, Сүхбаатарын Алтанцэцэг буюу Ерөнхий сайд асан Сү. Батболдын төрсөн эгч. Түүний хувьд сэтгүүлч мэргэжилтэй. МҮОНРТ, МОНЦАМЭ агентлагт ажиллаж байсан. 2018 он хүртэл МСНЭ-ийн гүйцэтгэх захирлаар ажилласан нэгэн. Мэдээж цаг хугацааны явцад дүү нь албан тушаалд хүрэх бүрт мань эгч нь байнга л “бялуу” хүртсээр ирсэн. С.Алтанцэцэг 2002-2006 онд Монгол Улсаас АНУ-д суугаа ЭСЯ-ны хоёрдугаар нарийн бичгийн даргаар ажиллахад төрсөн дүү Сү.Батболд нь 2000-2004 онд Гадаад хэргийн дэд сайд байсан бөгөөд УИХ-ын сонгуулиар ялалт байгуулж парламентын гишүүн болсон. Мөн Сү.Батболдыг Ерөнхий сайдаар ажиллаж байх 2009-2012 онд эгч С.Алтанцэцэг нь Сангийн яамны хэвлэлийн төлөөлөгч, МОНЦАМЭ агентлагийн ерөнхий редактор зэрэг албыг хашиж явжээ.
Дараагийнх нь Ваанжилын Бат-Эрдэнэ. Мөн л сэтгүүлч мэргэжилтэй. МҮОНРТ, Ардын эрх, Засгийн газрын мэдээ сонинд ажиллаж байсан. МАН-ын УЗ-ийн мэдээлэл, сурталчилгаа,гадаад харилцааны хэлтсийн даргаар ажилласан туршлагатай. Одоо сэтгүүлчдийн мэргэжил дээшлүүлэх үндэсний төв ТББ-ын гүйцэтгэх захирлаар ажилладаг.
Нөгөө нь Мөнхөөгийн Амарбаяр. Олон нийт ТВ-5-ынх гэдгээр нь илүү сайн мэдэх биз. Гэвч мань хүн ганц ТВ 5 ч бус олон телевизид ажилласан нэгэн. ТВ-5-д тоймч, ТВ-9-д мэдээллийн албаны дарга, "ММ” агентлагийн захирал гээд түүнд олон телевиз үүдээ нээсэн. Харамсалтай нь мань хүнд мэргэжлийн ёсзүйгээс өөрийн ашиг сонирхол нь илүү нөлөөлдөг гэдгийг бататган албаа сольссор ирсэн. Тиймдээ ч нэгэн үе ТВ-5 телевизид байхдаа “Ажлын дараа” нэвтрүүлэг бэлтгэж, УИХ-ын гишүүдийн өрөөгөөр багагүй орж, гарч эцэст нь өөрийнхөө арыг чамбайхан бэлтгэсэн гэх нь бий. Тиймдээ ч ТВ-5-аас гараад МАН-ынхантай их л ойр байж сүүлд тус намын хэвлэлийн алба, өдгөө “Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсийн даргаар ажиллах болсон. Учир нь тэрбээр МАН-ын генсек Д.Амарбаясгалантай дотно нөхөрлөдөг төдийгүй түүний дэмжлэгээр одоогийн албандаа очсон гэдэг. Харин одоо бол Үндэсний зөвлөлд зүтгүүлэх тохироотой ажиллаж байгаа.
Үндсэндээ дээрх гурван сэтгүүлч хамгийн их нөлөөллийн “тархи угаалтыг” хийдэг, улстөрчдийн бодлогыг зохицуулагчид болсон гэхэд хилсдэхгүй. Гэтэл одоо бүр МҮОНРТ-ийн Үндэсний зөвлөлд багтаж, та бидний мэдэх, мэдээлэл олж авах эрхэд дураараа халдахаар зэхэж, Байнгын хорооны гишүүдэд намын батлахыг нь сануулж, дарга нараар нь үг дайж, дахиад өөрсдөө ч өрөөгөөр нь орж, гарч оноо цуглуулахаар зүтгэж явна.
Тус байгууллага тусдаа хуультай. Тэрхүү хуульд нь “Үндэсний зөвлөл нь олон нийтийн ашиг сонирхлыг төлөөлөх орон тооны бус байгууллага бөгөөд 15 гишүүнтэй байна” гээд заачихсан. Бүр цаашлаад “Үндэсний зөвлөлийн бүрэлдэхүүнд оруулахаар түүх уламжлал, ёс заншил, соёл урлаг, утга зохиол, шинжлэх ухааны чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг төрийн бус байгууллагууд тухайн чиглэлээр мэргэшсэн хүний нэрийг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид; эрх зүй, гадаад харилцаа, сэтгүүл зүй, эрүүл мэнд, боловсрол, биеийн тамир, спорт, байгаль орчин, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг төрийн бус байгууллагууд тухайн чиглэлээр мэргэшсэн хүний нэрийг Улсын Их Хуралд; эдийн засаг, бизнес, техник технологи, удирдлага менежментийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг төрийн бус байгууллагууд тухайн чиглэлээр мэргэшсэн хүний нэрийг Засгийн газарт тус тус санал болгоно” гэж заасан байдаг.
Харамсалтай нь өнөөдөр Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны хуралдаанаар УИХ-аас санал болгож, хэлэлцүүлэхээр зэхэж буй хүмүүсийн гурав нь сэтгүүлч. Одоо бүрэн эрх нь хэрэгжиж буй 10 хүний тав нь мөн л сэтгүүлч. Тэгэхээр МҮОНРТ-ийн Үндэсний зөвлөлд найман сэтгүүлч, бүр энэ байгууллагад тодорхой хугацаанд ажиллаж байсан нөхөд болно гэсэн үг. Хэрвээ тийм бол нийгмийн бусад салбарын төлөөлөл энэ айлын Үндэсний зөвлөлд багтах нөхцөлгүй болж байгаа хэрэг. Зүй нь бол өнөөдрийн Байнгын хорооны хуралдаанаар эрүүл мэнд, спорт, хууль эрх зүйн чиглэлийн төлөөлөл тус байгууллагын толгойд “суух” ёстой. Харамсалтай нь сонгуулийн өмнө жил МАН дараагийн сууриа баталгаажуулж, иргэдийг өөрсдийн төлөвлөгөөндөө ашиглахын тулд гарынхаа үзээрээр хөдөлгөж болох сэтгүүлчдээр МҮОНРТ-ийн Үндэсний зөвлөлийг бүрдүүлэх гэж байгаа нь хэтэрхий эмгэнэлтэй, хараат зарчим үйлчлэхийн эхлэл болох нь. Түүнчлэн МҮОНРТ-ийн одоогийн ерөнхий захирал Л.Нинжжамцыг ч мөн л МАН-ын томилсон хүн гэдэг. Тийм атал эрх баригчид ийн өөрийн мэдлээ бүхэл бүтэн олон нийтийн хэвлэл мэдээллийн байгууллагад тунхаглахаар зүтгэж байгаа нь ардчилсан нийгэмд бол арай л “даварсан” үйлдэл болох нь ээ.
