Сонгуулийн тухай хуульд дөрвөн жил тутамд "гар хүрдэг" бичигдээгүй жишигтэй болох нь. Учир нь дараагийнпарламент нь өмнөх парламентынхаа үед батласан Сонгуулийн тухай хуулиудадөөрчлөлт хийжөөрсдийнхөө хүссэн хувилбараа тусгадаг болоод байгаа. Улстөрийн намууд, улстөрчид можаритори нь дээр, пропорциональ нь давуу талтай гээд л аль болохоор өөрсдөдөө наалдацтайгаар батлах гэж зүтгэцгээх юм. Бүүр сүүлдээ өчнөөн мөнгө үрж санал асуулга явуулан ард түмнээсээ асуух санаачлага ч гаргаад байна. Ард түмэнд сонгуулийн тогтолцоо ямар байх нь тийм ч чухал биш үнэндээ. Энэ улс орныг хөгжүүлээд өгөөсэй л гэж хүсч буй. Энэ хаврын чуулганаар л амжиж Сонгуулийн тухай хуульдаа нэмэлт өөрчлөлт оруулахгүй бол улстөрчдийн хүсэл талаар болно. Сонгууль болохоос зургаан сарын өмнө хуульд нь гар хүрэхийг хориглосон байдагболохоор энэ чуулганаар амжуулж батлах нь гарцаагүй.
МАН-ынхан 2012 оны сонгуулиар мөрдсөн 28:48 холмиог хувилбар дэмий, жижигрүүлсэн мажоритори дээр гээдзүтгүүлж байна.
Шударга ёс эвслийнхэн мажоритори тогтолцоог балиашиглаж байна. Тус бүлгийн даргаН.Батцэрэг “Монгол Улс бүхэлдээ нэг тойрог, нам эвслүүд 76 нэр дэвшигчийг дэвшүүлнэ. Сонгогч хүнийг дугуйлна, ингэхдээ 76-гаас сонгоё гэснээ дугуйлна. Хүний дугуйлсан санал намын сагсанд очно. Хүнэээрэмбэлнэ, зөвхөн намаараа эрэмбэлүүлэх биш сонгогчоороо эрэмбэлүүлэх ёстой гэж үзэж байгаа.Одоогийн ажлын хэсэг дээр ийм хувилбар орж ирээгүй, бүлэг энэ хувилбарыг албан ёсоор гаргаагүй ч дэмжиж болох хамгийн боломжтой хувилбар. Сонгогдсон гишүүд нь нийт сонгогчдын саналыг авч чадах эсэхээ шийдэх боломжтойгоороо онцлог” гэж өчигдөр мэдэгдлээ. Өмнө нь энэ хувилбарыг Гавьяат хуульч агсан Б.Чимэд дэвшүүлж байсан удаатай. УИХ дахь Ардчилсан намын бүлгийн өчигдрийн ээлжит хуралдаанаар бас л Сонгуулийн тухай хуулийн төслийг хэлэлцэв. АН 2012 оны сонгуулиар мөрдсөн холимог хувилбал буюу 28:48 -ыг дэмжиж байгаа аж.
Сонгуулийн тогтолцоо ямар байхыг тогтчихвол хуулийн төслийг УИХ-д өргөн барихад бэлэн болжээ. Намынбүлгүүдэд танилцуулга хийж саналыг нь авсны дараа ажлын хэсэг нэгтгээд УИХ-д өргөн барихаар төлөвлөж байна. Ирэх жил УИХ-ын, орон нутгийн сонгуулийг хамтад нь явуулна. Орон нутгийн сонгуулийн хуулийг өмнө нь 3/1 жагсаалтаар, 3/2 нь тойргоос сонгогддог байсан бол одоо бүгд мажоратор буюу тойргоос нэр дэвшин өрсөлдөхөөр тусгажээ. Сонгуулийн санхүүжилтын асуудлыг нэлээд нарийвчилж, аль болох бага зардал гарахаар зохицуулалт хийсэн гэж ажлын хэсгийг ахалж байгаа Хүнс, хөдөө аж ахуйн сайд Р.Бурмаа мэдээлэв. Тухайлбал сонгуульд зарцуулах мөнгөний дээд хэмжээг зааж өгөх гэнэ. Хууль зөрчсөн тохиолдолд улстөрийн нам, нэр дэвшигчид хүлээлгэх хариуцлагыг мөн тодорхой тусгажээ. Сонгуулийн сурталчилгааны самбарыг нийтийн эзэмшлийн газруудад үнэ төлбөргүй тавина, гэрлийн шон, замын хажуугийн самбар дээр байршуулахдаа үнэ төлбөргүй, дээрээс нь нөгөө нэр дэвшигчийн сурталчилгааг адил тоогоор байршуулна. Мөн сонгуулийн үеэр МҮОНРТ-ээр үнэ төлбөргүй сурталчилгаа явуулах, бусад хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийн сурталчилгааны үнэ нь сүүлийн зургаан сарын дундаж үнээс хэтрэхгүй байхаар зохицуулахаар оруулжээ. Сонгуулийн маргааныг 60 хоногийн дотор шийдэгдэхээр заажээ.Сонгуулийн тухай хуулийн төсөлд энэ мэтчилэн шинэ зохицуулалтыг тусгаад байна.
www.times.mn
