Х.МОНГОЛХАТАН
Эдийн засгийн түншлэлийн тухай Монгол Улс, Япон улс хоорондын хэлэлцээр /ЕРА/-г хүчин төгөлдөр болгохтой холбогдуулан хоёр улсын Гадаад хэргийн яам хооронд энэ сарын 8-ны өдөр Улаанбаатар хотноо ноот бичиг солилцжээ. Ноот бичиг солилцсоноос хойш 30 хоногийн дараа буюу зургадугаар сарын 7-ны өдрөөс хэлэлцээр хүчин төгөлдөр болох юм байна.
Энэхүү хэлэлцээрийн хүрээнд өчигдөр ГХЯ-ныхан хувийн хэвшлийнхэнтэй уулзалт зохион байгууллаа. Уулзалтад Гадаад хэргийн сайд Л.Пүрэвсүрэн, Япон улсаас Монгол Улсад суугаа Элчин сайд Т.Шимизү болон МҮХАҮТ болон Японд бүтээгдэхүүнээ экспортлогч холбоо, хувийн хэвшлийн 30 гаруй төлөөлөгчид оролцов.
ЕРА хүчин төгөлдөр болсноор хоёр орны худалдааны эргэлт 50-60 хувь, хөрөнгө оруулалт, үйлчилгээ, бараа бүтээгдэхүүний урсгал, иргэд хоорондын харилцан солилцоо нэмэгдэхээс гадна дотоодын нийт бүтээгдэхүүн 0.3 хувиар нэмэгдүүлэх боломжтой юм байна.
Мөн ирэх сарын 7-оос эхлэн Японоос импортлох 0-3 жилийн насжилттай автомашины гаалийн татварыг таван хувиар хөнгөлөхөөр болжээ.
Хэлэлцээрт заасны дагуу манай талаас 5700 бараа бүтээгдэхүүн, Японы талаас 9300 орчим төрлийн бараа бүтээгдэхүүнийг импортын гаалийн татвараас чөлөөлөх юм. Гаалийн татварыг чөлөөлөх ажлыг дөрвөн үе шаттай хэрэгжүүлэх аж. Нийт гаалийн бараа 97 бүлэг байдгаас эхний ээлжинд 59.7 хувь буюу 3423 нэр төрлийн бараа бүтээгдэхүүн зургадугаар сарын 7-ноос эхлэн импортын таван хувийн тариф төлөхөөргүй болж байна. Япон улсын экспортлож буй 8004 нэрийн барааны тарифыг чөлөөлнө.
Энэ талаар Гадаад хэргийн сайд Ч.Пүрэвсүрэн ярихдаа, “Эдийн засгийн түншлэлийн тухай Монгол, Япон улс хоорондын хэлэлцээрийн хүрээнд 17 дэд хороо байгуулагдан ажиллаж байна. Ирэх сарын 7-нд хоёр орны хамтарсан хороодын хуралдаан болно. Үүгээр олон асуудлыг шийднэ. Монгол-Япон улсын жилийн нийт худалдааны эргэлт 300-500 сая ам.долларт хүрдэг гэсэн тооцоо бий. Энэ нь Монголын нийт худалдааны 3-4 хувийг эзэлдэг. Харин чөлөөт худалдааны хэлэлцээр байгуулагдсанаар ирэх хоёр жилд энэ тоо 50-60 хувиар өсөх төлөв байна” гэсэн юм.
Бизнес эрхлэгчиддээ хэлэхэд Япон руу бараагаа экспортлох гэж буй бол зургадугаар сарын 7-ныг хүлээх хэрэгтэй. Тухайлбал 100 мянган ам.долларын сүлжмэл бүтээгдэхүүн экспортлоход төлдөг 10-14 хувийн татварыг чөлөөлнө. Өөрөөр хэлбэл, манай бизнес эрхлэгчид 10-14 мянган ам.доллар хэмнэнэ. Арьс шир, үслэг эдлэлийн бүтээгдэхүүн гэхэд 24 хувийн татвараас чөлөөлөгдөнө. Хэлэлцээрт зааснаар 0-3 жилийн насжилттай Японоос импортлох автомашин таван хувийн гаалийн татвараас чөлөөлөгдөх бол 10 жилийн насжилттай автомашин үүнд хамаарахгүй. Түүнчлэн хэлэлцээрийн хүрээнд бизнес эрхлэгчдэд 1,3,5 жилийн хугацаатай виз олгох асуудлыг тусгасан. Гол нь манай талаас Японы чанарын шаардлагыг хангах, гарал үүслийн гэрчилгээг авахад анхаарч ажиллах нь чухал гэдгийг ГХЯ-ны Эдийн засаг, хамтын ажиллагааны газрын дарга А.Ариунаа тайлбарласан.
Дээрх хэлэлцээрийн хүрээнд ЖДҮ эрхлэгчдэд том боломж байгааг мэргэжилтнүүд хэлж байв. Монголд хамтын ажиллагааны анхны загвар компанийг байгуулсан “Санко” группийн захирал Шимизү Такаши “Манай компанийг аав минь 52 жилийн өмнө машины эд анги хийхээр байгуулж байлаа. Эдүгээ 64 жилийн ойтойгоо золгож байна. 2005 онд Монголд албан ёсоор компаниа байгуулж байлаа. Одоо гурван компани Монголд үйл ажиллагаагаа явуулж буй юм. Эдийн засгийн түншлэлийн тухай Монгол улс, Япон улс хоорондын хэлэлцээр нь зөвхөн худалдаа гэлтгүй хүн хоорондын харилцааны асуудлыг хөндөж буйгаараа онцлогтой. Энэ хэлэлцээрийг хэрэгжүүлэхэд хоёр улсын хувийн хэвшлийнхний хамтын ажиллагаа чухал. ЖДҮ эрхлэгчид томоохон аж ахуйн нэгжүүдээс илүү хурдан шийдвэр гаргаж хөрвөх чадвар сайтай байдгаараа давуу юм. Миний хувьд бодлогоор ЖДҮ-ээ дэмжих хэрэгтэй гэж боддог. Банкны зээлийн хүүг уян хатан болгох, бизнес эрхлэгчдээ сургах, гадны туршлагыг судалснаар ЖДҮ өсч өндийнө” гэв.
Энэ үеэр хувийн хэвшлийнхнийг төлөөлж уулзалтад ирсэн зарим хүмүүсийн сэтгэгдлийг сонслоо.
Монголын жимс жимсгэний үндэсний холбооны тэргүүн Д.Насанжаргал:
БИД ТООНООС ИЛҮҮ ЧАНАРТ АНХААРЧ БАЙНА
–Монгол Улсад маш өгөөжтэй хэлэлцээр юм. Хөдөө аж ахуйн салбарын хувьд Япон руу дулааны аргаар боловсруулсан мах экспортлохоор тохиролцсон. 2010 оноос Монгол Улс чацарганаа Японд экспортлож эхэлсэн. Бид тоо хэмжээ гэхээсээ илүүтэй чанарт анхаарч ажиллахыг зорьж байна. Японы олон компани манай чацарганыг сонирхож байна. Монгол чацарганы шүүсний стандартыг бид батлуулсан. Одоо Монгол чацарганы газарзүйн заалтыг гаргахаар ажиллаж байна. Одоо чацарганы нөөц, кластр, технологи, сав баглааны талаар Японы талаас зөвлөмж авах хүсэлтэй байна. Үүнд хамтарч ажиллах саналтай байна.
“Рояал плаза” компанийн ерөнхийлөгч Д.Дагвадорж:
МОНГОЛЧУУД НЭГ УДААГИЙН СЭТГЭЛГЭЭГЭЭР БИТГИЙ ХАНДААСАЙ
-Эдийн засгийн энэ түншлэл монголчуудад илүү өгөөжөө өгнө гэж харж байна. Тиймээс монголчууд нэг удаагийн сэтгэлгээгээр бус урт хугацаанд өгөөж авахаар бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх нь чухал. Сайн чанартай бүтээгдэхүүн бид гаргаж чадвал зөвхөн Японоор хязгаарлагдахгүй, Хятад, зүүн өмнөд Ази руу экспортлож эдийн засгаа өндийлгөх бүрэн боломжтой. Японы Хоккойда мужтай адилхан уур амьсгалтай газар манай оронд бий. Манай компани цагаан будаа тарихаар ажиллаж байна. Энэ жил Халх голд 2400 га-д тариалалт хийлээ. Мөн хүйн эхэсээр гоо сайхны бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхээр лабораторийн судалгаа хийж байна. Ингээд үйлдвэрлэл явуулж байхад тээврийн асуудал хүндхэн байна. Дорнодоос ОХУ-аар дамжуулан Япон руу бүтээгдэхүүнээ гаргахаар болсон. Цаг хугацаа алдаж буй ч эрсдэлгүй бизнес гэж юу байх вэ. Тиймээс тээвэрлэлтийн асуудлыг шийдэх нь чухал. Гол нь монголчууд амласан амлалтаа биелүүлэх хэрэгтэй.
“ЭССИ интернэшнл” компанийн захирал Б.Соронзонболд:
МОНГОЛЫН САМАР ДЭЛХИЙН БРЭНД БОЛОХ БОЛОМЖТОЙ
-Манай компани 2008 оноос самрын тос үйлдвэрлэн Европын холбооны орнуудад экспортлохоор ажиллаж эхэлсэн. Самрын тосны хувьд Монгол, ОХУ гол үйлдвэрлэгч болох боломжтой. Японы судлаач манай самрыг 30 жил судалсантай таарч байлаа. Тиймээс манай улсын самар, самрын тос дэлхийн брэнд болох боломжтой
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
