Хүнсний аюулгүй байдлын талаар Анагаах ухааны доктор Ж.Амарсанаа тэргүүтэй эрдэмтэд мэдээлэл хийлээ. Тэд транс өөхийг хоол хүнсэндээ их хэмжээгээр хэрэглэж байгаа нь зохистой хооллолтыг алдагдуулж, хүний биед сөрөг нөлөө үзүүлж байна. Иймээс транс өөх агуулсан тос, хүнсний бүтээгдэхүүний хэрэглээгээ багасгаж эрүүл мэнддээ анхаарал тавихыг уриаллаа. 

Транс өөх тосны тухай
Бидний хэрэглэж буй өөх тосыг дотор нь сайн тос, муу тос, аюултай тос гэж гурав ангилдаг бөгөөд аюултай тосонд транс тос багтдаг байна. Аюултай тос нь ургамлын гаралтай шингэн тосыг үйлдвэрийн аргаар хатуу хэлбэрт оруулсан буюу устөрөгчөөр баяжуулсан тосыг хэлэх ба үүнийг транс өөх тос гэж нэрлэдэг. Өөрөөр хэлбэл транс өөх тос гэдэг нь тосны бүтцэд устөрөгчийн атомыг нэмснээр ханасан буюу илүү хатуу хэлбэрт оруулсан тос гэсэн үг. 

Транс тосыг үйлдвэрийн аргаар хатуу хэлбэрт оруулж гарган авдаг учир бидний эрүүл мэндэд муу нөлөөтэй ажээ. Шингэн тосыг ингэж тасалгааны хэмд хайлахааргүй хатууруулснаар масло, маргарин бүхий бүтээгдэхүүнийг удаан хугацаагаар хадгалах, үнийг нь хямдруулах, амтыг нь сайжруулах боломжтой болж, хүн төрөлхтөн өргөн хэрэглэсээр иржээ.

Гэтэл ингэж үйлдвэрийн аргаар гаргаж авсан транс өөх хүний эрүүл мэндэд ноцтой хохирол учруулж байгаа талаар 1990-ээд оноос хойш яригдах болсныг өнөөдөр ихэнх улс орнууд мартах болжээ. Зохиомлоор гаргаж авсан транс өөх зүрх судасны өвчин, үргүйдэлт, алцхаймэрийн өвчин, чихрийн шижин, зарим төрлийн хавдар, умай салстах зэрэг өвчлөлийн эх үүсвэр болдог ажээ. Иймээс орчин үеийн шинжлэх ухаан олж тогтоосноос хойш транс өөхний хэрэглээнээс гаргахыг улс орнууд уриалсаар ирсэн байна. 

Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага нэг хүн өдөрт 2 граммаас илүү транс өөх хэрэглэхгүй байхыг зөвлөж байснаа 2009 онд энэ шийдвэрээ эргэн харж, хүнсний бүтээгдэхүүнд транс өөх хэрэглэхээс ор тас татгалзахыг санал болгосон байна. 

Оросын эрдэмтэд чихэрт 20 хувь, шоколадтай бялуунд 30 хувь, масло гэж хэрэглээд байдаг маргаринд 20-оос дээш хувийн транс өөх байдгийг тогтоожээ. Манайд ямар ч хяналтгүй зарагддаг вафли, бялуу, чихэр, бэлэн гоймон, чипс, зайрмаг, зарим төрлийн сүүн бүтээгдэхүүн, талх боовны найрлаганд транс өөх их хэмжээгээр агуулагддаг.

Иймээс хамгийн сүүлд гэхэд Аргентин улс 2014 оны 12 дугаар сарын 10-нд транс өөхнөөс бүрэн татгалзжээ. Ингэснээр өвчлөл багасаж, эрүүл мэндийн салбарын зардал жилд 100 сая доллараар хэмнэгдэнэ гэж тус улс үзсэн байна. 
Харин АНУ-д 2006 оны нэгдүгээр сараас эхлэн хүнсний бүтээгдэхүүнд агуулагдаж байгаа транс өөхний хэмжээг сав, боодол дээр нь заавал бичдэг байсан бол энэ зун Америкийн эм, хүнсний бүтээгдэхүүний чанарыг хянах албанаас ургамлын хатууруулсан тосыг хэрэглэх явдалд хориг тавьж, гурван жилийн дотор Буюу 2018 оноос транс өөхний хэрэглээнээс бүрэн татгалзахыг үүрэг болгожээ. 

Транс тосны хэрэглээ манай улсад

Гэтэл манай улсын сургууль, цэцэрлэгүүдэд энэхүү транс өөхийг өргөн хэрэглэдэг байна. Иймээс эдгээр бүтээгдэхүүний хэрэглээ, хэмжээг бууруулах шаардлагатай талаар Нийслэлийн Засаг дарга болон бусад холбогдох хүмүүст зөвлөмж өгчээ. Ингэснээр сургууль цэцэрлэгүүдийн транс өөх тосны асуудал ойрын үед цэгцэрнэ гэдэгт итгэлтэй байгаагаа хэвлэлийн хурлын үеэр Ж.Амарсанаа хэллээ.

Үүнээс гадна хоолны газрууд, ресторан, хоол үйлдвэрлэгч нар энэ транс тосны хэрэглээг бууруулах шаардлагатай байгаа ба манай улс транс тосыг хэрэглэх нэгдсэн стандарттай болох хэрэгтэй байгааг тэрээр энэ үеэр онцоллоо. Одоогоор энэхүү стандартыг боловсруулах ажил эхэлссэн ч явц нь и хэд удаан байгаа ажээ. Иймд стандарт гарах хүртэл иргэн бүр транс өөхнөөс татгалзаж, хэрэглээгээ бууруулахыг уриаллаа.

Эх сурвалж www.wikimon.mn