"Нанотехнологи - 2021" өдөрлөг цахим, танхим хосолсон хэлбрээр болж өндөрлөлөө /2021.10.09/. Тус үйл ажиллагаанд салбарын эрдэмтэн мэргэжилтнүүд идэвхтэй оролцохын зэрэгцээ шинжлэх ухаанд дурлагч хэн бүхэнд нээлттэй байсныг онцлох нь зүйтэй биз ээ.

Үйл ажиллагааны хүндтэй зочдын нэг болох “Нано шинжлэх ухаан, нано технологийн төв”-ийн удирдах зөвлөлийн гишүүн, Эрдэнэт үйлдвэрийн худалдааны мэргэжилтэн Р.Улаанхүүгийн сэтгэгдлийг хүргэж байна.

-Хөгжингүй орнууд бүх салбар шинжлэх ухааныг нано гэдэг үгээр илэрхийлж байх шиг байна.

-Энэ шинжлэх ухаан нь бүх шинжлэх ухааны ноён оргил. Манай улс мал аж ахуй, хөдөө аж ахуй, газар тариалан, уул уурхай, байгалийн баялаг, эрүүл мэнд гээд маш олон салбаруудтай. Эдгээрт Нано технологийг нэвтрүүлж Монгол Улсын хөгжлийг түүчээлэх цаг үе болсон гэж үзэж байна. Тэр дундаа нано био технологи, нано хими технологи гэдэг салбарууд Монгол Улсад илүү хөгжих боломжтой. Учир нь мал аж ахуй, газар тариалан химийн технологи, боловсруулалтаар явагддаг.

-Байгалийн баялаг ч бас химийн технологиор боловсруулагдаж гардаг биз дээ?

-Тэгэлгүй яахав. Химийн технологи, нано технологийг хослуулан нано хими технологи гэдэг аргачлалаар Монгол Улсад үйл ажиллагааг нь нэвтрүүлэх цаг нь болсон. Ерөөсөө л хамгийн чухал салбар болох уул уурхай буюу байгалийн баялаг, тэр дотроо материалын химийг хөгжүүлэх, түүхий эдийн материалын судалгааг хийх нано хими технологийг хөгжүүлэх нь чухал юм. Монгол Улсын Засгийн газраас шинжлэх ухааныг илүү дэмжиж ажиллаж байгаа. Тэр ч утгаараа өнөөдрийн үйл ажиллагаанд Боловсролын яамны сайд болон газрын дарга нар ирж оролцож байна. Мөн Монгол улсын “Нано шинжлэх ухаан, нано технологийн төв”-ийг үүсгэн байгуулагч ДОКТОР Ч.Ганзоригийн номын нээлт гээд давхар, давхар баяр болж байна.

-Засгийн газар бодлогын түвшинд анхаарч, дэмжиж ажиллах нь зүйн хэрэг. Эрдэнэт үйлдвэрт химийн таван үйлдвэр барихаар баримт бичиг баталсан байх аа?

-Зэс хайлуулах үйлдвэр, гангийн үйлдвэр буюу металлийн үйлдвэр, бордооны үйлдвэр, тэсэлгээний бодисын үйлдвэр, хүхрийн хүчлийн үйлдвэр гэсэн таван химийн үйлдвэрийг барихаар Монгол Улсын Засгийн газар бодлогын баримт бичиг баталсан. Энэ нь Засгийн газар шинжлэх ухааныг дэмжиж ажиллаж байгаагийн нэгээхэн хэлбэр юм. Цаашдаа ч дэмжээд явах байх.

МУИС, ХШУИС, Нано шинжлэх ухаан, нанотехнологийн төвөөс зохион байгуулж буй "Нанотехнологи - 2021" өдөрлөг нь цахим болон танхим хосолсон хэлбэрээр 10 дугаар сарын 9-ны өдөр амжилттай зохион байгуулагдлаа. Тус үйл ажиллагаанд нанотехнологийн салбараар үл хязгаарлагдан бүх мэргэжлийн багш, судлаач, оюутан, залуус болон шинжлэх ухаанд дурлагч хэн бүхэнд нээлттэй өргөн цар хүрээтэй өдөрлөг боллоо.

Мөн өдөрлөгийн үеэр тус төвийн үүсгэн байгуулагч, захирал Химийн болон техникийн ухааны доктор, профессор Ч.Ганзоригийн "MIT ба Энтрепренер их сургуулийн үүсэл хөгжил" номын нээлт болов.

Нано технологийг үүсгэн байгуулагч, нано шинжлэх ухаан, нано технологийн төвийн захирал, химийн болон техникийх ухааны доктор профессор Ч.Ганзориг:

-Юун түрүүнд танд шинэхэн номын нээлтэнд нь баяр хүргэе. Номынхоо талаар уншигчдад товч танилцуулаач.

Баярлалаа. MIT гэдэг нь инженер технологийн чиглэлээр тэргүүлэх сургууль байгаа. Сүүлийн 10 жилд чансаагаараа дэлхийд нэгдүгээрт жагсдаг. Энэ сургуулийн үүсэл хөгжил болон их сургуулиуд нийгэм, эдийн засагт хэрхэн чухал үүрэг гүйцэтгэдэг, яаж том тоглогч байдаг талаар бичсэн алдартай номыг орчуулаад уншигчдын гар дээр тавьж байгаадаа баяртай байна. Энэ номын ач холбогдол гэвэл 2020 оноос Монгол Улсын их сургуулиудыг судалгааны их сургууль мөн нийгэм эдийн засагт гол үүрэг гүйцэтгэх сургууль болгох үндэсний хөтөлбөр зарлагдсан байгаа. Энэ ном нь их сургуулиудын захирлууд, менежэрүүд, багш нар, оюутнуудад тодорхой нэг зүйлийг мэдүүлсэн, ойлголтыг өгсөн чухал ном гэж үзэж байна. -----

-Нано шинжлэх ухаан, нано технологи төвийнхөө үйл ажиллагааны талаар таницуулна уу

Манай төв бол 2008 онд Монгол Улсын Их сургуулийн дэргэдэх төв гэж байгуулагдаж байсан. 2020 онд тодорхой бүтцийн өөрчлөлтөөр төв нэг хэсэг татан буугдсан байж байгаад 2020 оны 10-р сарын 1-ны өдөр нано технологийн төв шинээр байгуулагдсан. Эхний 10 жилд Монголд Нано технологийн чиглэлээр мэргэжилтэн бэлтгэх, гадаад дотоодын их дээд сургуулиудад оюутан сургах, бэлдэх, судалгааны чиглэлийг тодорхойлох зорилготой байсан. Хоёр дах 10 жил буюу 2020 оноос 2030 он хүртэл нано технологийн төвийг юу гэж дүгнэх вэ гэвэл Монгол Улсын нийгэм, эдийн засагт чухал үүрэг гүйцэтгэдэг, ялангуяа түүхий эд, ашигт малтмалыг их ашигласан өндөр технологийн гарааны компаниуд, аж үйлдвэрийн секторуудыг бий болгох зорилготой төв гэж бид нар томёолж байгаа. Тэр ч утгаараа наногийн үе үеийн төгсөгч нар, энд сурж ажиллаж байсан залуучууд, нано технологийг сонирходог компани, их дээд сургуулиудын захирал нарыг урьж, хамтын ажиллагааг тогтоох зорилгоор өнөөдрийн үйл ажиллагааг явуулж байна.