"Газрын харилцаа, барилга, геодези зураг зүйн газар" татан буугдаж түүний суурин дээр Засгийн газрын 2012 оны 47 тоот тогтоолоор аж ахуйн тооцоотой төрийн өмчийн “Барилгын хөгжлийн төв”-ийг байгуулсан.
Өөрчлөн байгуулалт хийсэн үндэслэл нь төрийн захиргааны ажил үйлчилгээг хөнгөн шуурхай болгох, олон шат дамжлагыг цөөрүүлж, төрийн албанд амь бөхтэй оршсоор байгаа хүнд суртлыг арилгах явдал байлаа.
Гэтэл Барилга, хот байгуулалтын яам өнөөг хүртэл өөрийн чиг үүрэгт хамаарах ажил, үйлчилгээг хэрэгжүүлэх нь байтугай хэрхэн зохион байгуулах аргаа тодорхойлоогүйн гайгаар өнөөх “Барилгын хөгжлийн төв” нь аливаа асуудалд яамнаас дээгүүр эрх мэдлээр хандах болсон байна.
Учир нь Барилга, хот байгуулалтын сайдын 2012 оны 10 сарын 25-ны 37 тоот тушаалаар барилгын зураг төсөлд магадлал хийх ажлыг зохион байгуулах эрхийг “Барилгын хөгжлийн төв”-д олгосон байна. Гэтэл уг аж ахуйн нэгж нь Газрын харилцаа, барилга, геодези, зураг зүйн газар нэртэй өмнөх агентлагийн бүх чиг үүрэг, эрх мэдлийг өөрт нь шилжүүлсэн мэтээр ташаа ойлгож, Засгийн газрын шийдвэрийг гуйвуулан хэмжээгүй эрх дарх эдэлж, дур зоргоороо авирлах нөхцөл боломжийг олгосон хэрэг байв.
“Барилгын хөгжлийн төв”-ийг тойрсон хэл ам, гомдол санал тасрахгүй хөвөрсөөр. Барилгын зураг төсөлд магадлал хийхээр хүлээн авахдаа шаардлагатай, шаардлагагүй хэдэн арван бичиг баримт шаардах, ашигтай талбайнх нь хоёр хувийг нэхэх зэргээр элдвийн нөхцөл болзол тавьдаг гээд тэдний хүнд суртал хэрээс хэтэрч байгаа талаар зураг төслийн байгууллага, аж ахуйн нэгж болон захиалагч хувь хүмүүс холбогдох төрийн байгууллагад мэдүүлдэг ч элс рүү ус хийсэнтэй адил нам жим дарагдаад өнгөрдөг нь нууц биш.
Тэгвэл, “Барилгын хөгжлийн төв”-ийн энэ мэт үйл ажиллагаанд шалгалт хийхээр Авлигатай тэмцэх газрын ажлын хэсэг өнгөрсөн гуравдугаар сараас эхлэн ажилласан байна. Салбартаа "Б.Баярсайханы Вант улс" нэрийг хэдийнэ аваад байгаа тус төвд хийсэн шалгалтаар Барилгын хөгжлийн төв нь тусгай зөвшөөрөл олгохдоо иргэдээс баримт бичиг бүрдүүлэх нэрийдлээр хууль бус 20 мянган төгрөг хурааж авдаг нь тогтоогджээ.
Энэ хураамжийг хөгжлийн төв дээр зөвшөөрлөө хүлээн нам царцсан 800 төсөлтэй холбож бодвол багадаа л 16 сая төгрөгний хохирол улсад учруулсан байгаа юм.
Иймд иргэдээс үндэслэлгүй хурааж байгаа 20 000 төгрөгийн хураамжийг таслан зогсоох арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх, барилга, байгууламжийн зураг төсөлд магадлал хийлгэх иргэн, аж ахуйн нэгжийн сонгон шалгаруулалттай холбогдох журмыг ил тод мэдээлэх, тусгай зөвшөөрөлтэй аж ахуйн нэгж, гэрчилгээний олголт, сунгалт, нэмэлт ажил бүхий мэдээллүүд хугацааны хамт нээлттэй болгох зэрэгт анхаарч ажиллахыг даалгасан байна.
Гэвч үүгээр Барилгын хөгжлийн төвд хийх шалгалт өндөрлөж болохгүй. Үүнийг тус байгууллага барилгын зөвшөөрлөө зардаг гэх яриаг баталсан 16 давхар барилгын хазайлттай холбон ойлгож болох билээ.
Б.Хишигдэлгэр
