Коронавирусний халдварын улмаас хаагдаад байсан Замын-Үүд-Эрээн боомтын зорчигч тээврийн хөдөлгөөн гурван жилийн дараа буюу өнгөрсөн ням гарагт /2023.01.08/ нээгдэж, хоёр улсын хооронд иргэд зорчиж эхэллээ.

Хил нээгдсэн эхний өдөр хоёр улсын хооронд 513 хүн зорчсон талаар Хил хамгаалах ерөнхий газраас мэдээлэв. Ийнхүү урд хөршийг зорих иргэдийн хөдөлгөөн нэмэгдсэнтэй холбоотой юанийн ханш чангарчээ.

Тодруулбал, арваннэгдүгээр сард “Найман шарга" валют арилжааны төвийн юанийн ханш 470 төгрөг байсан бол хил нээгдсэнээр өчигдрийн /2023.01.09/ 11.00 цагийн байдлаар гэхэд 506-508 төгрөгөөр худалдан авч, 509-511 төгрөгөөр борлуулж байв. Тус төвөөр ороход ББСБ-ын ажилчид “Хил нээгдчихсэн болохоор эргэлзэж, хугацаа алдаад яах вэ. Одоо л авахгүй бол өснө шүү” хэмээн худалдан авагчдыг ятгаж байлаа.

“Дотоодын нөхцөл байдлаас хамаарч юань өсөөгүй” гэв

Юанийн ханш өссөн ч хомсдол үүсээгүй аж. Бэлэн юань байхгүй байгааг иргэд “юань хомсодсон” мэтээр олон нийтийн сүлжээнд тараажээ. Харин дансаар гүйлгээ чөлөөтэй хийгдэж байгаа талаар ченжүүд хэлсэн юм.

Юанийн ханш яагаад өссөн талаар эдийн засагч Г.Батзориг ийн тайлбарлалаа. Тэрбээр “Манай улс төгрөгийн юаньтай харьцах ханш гэж шууд явдаггүй.

Хэрхэн явдаг вэ гэхээр доллар төгрөгтэй, доллар юаньтай харьцаж гарсан төгрөгийн ханш дээр гарсан өөрчлөлтөөр юань, төгрөг хоёр хоорондоо тогтдог.

Гэтэл юань нь чангараад төгрөг нь долларын эсрэг суларчихаар төгрөгийн ханш юанийн ханшийн эсрэг сулрахаас өөр аргагүй нөхцөл байдал үүсэж байгаа юм. Тэгэхээр энэ л нөхцөл байдал ажиглагдсан учраас Монгол Улс гэлтгүй олон улсын зах зээл дээр хөгжиж буй манайх шиг улс орнуудад валютууд нь голлох валютынхаа эсрэг суларсан. Тиймээс дотоодын нөхцөл байдлаас хамаарч юань өсөөгүй” гэдгийг хэлсэн юм.

“Найман шарга” хуулиараа ханшаа өөрсдөө тогтоодог

Монголбанкны өчигдрийн зарласан ханшаар, нэг юань 503.94 төгрөгтэй тэнцэж буй бол Төрийн банканд 513.6 төгрөг, Хаан банканд 513 төгрөг, Худалдаа хөгжлийн банканд 503 төгрөг, Хас банканд 512.5 төгрөг, Голомт банканд 512.5 төгрөгөөр тус тус борлуулагдаж байна. “Найман шарга” болон бусад арилжааны банкнууд Монголбанкнаас тогтоосон дундаж ханшнаас өндөр байдаг.

Тэгвэл энэ талаар Санхүүгийн зохицуулах хорооны Хяналт шалгалт, зохицуулалтын газрын эх сурвалжийн мэдээлснээр “Тэд арилжаачид гэхээс илүү тус тусдаа Банк бус санхүүгийн байгууллага. Тэгэхээр хуулиараа ханшаа өөрсдөө тогтоодог гэсэн үг. Монголбанк бол зүгээр л дундаж ханш тогтоож өгч байгаа” гэсэн юм. Валютын зохицуулалтын тухай хуулийн 5.6-д “Валютын арилжаа хийх тусгай зөвшөөрөлтэй банк бус санхүүгийн байгууллага нь валютын захын эрэлт хэрэгцээнд үндэслэн бэлэн валют худалдах, худалдан авах өөрийн ханшийг тогтооно” гэж заасан байдаг. Иймд “Найман шарга” зах дээр арилжаа хийдэг тусгай зөвшөөрөлтэй ААН-үүд нь эрэлт, нийлүүлэлтэд үндэслэн ханшаа өөрсдөө тогтоох эрхтэй аж. Харин Санхүүгийн зохицуулах хорооноос холбогдох баримт бичиг хангалттай, тооцооны тайлан бүртгэлээ хийж байгаа эсэхийг л шалгадаг байна.

Ийнхүү удаан хугацаанд “түгжигдсэн” Эрээн хот нээгдсэнтэй холбоотой юу эсвэл монголчуудын өргөн дэлгэр тэмдэглэдэг Цагаан сарын баяр ойртсонтой холбоотой юу бараа бүтээгдэхүүний эрэлт, иргэдийн худалдан авалт нэмэгдэж байгаа нь юанийн ханш өсөхөд нөлөөлж байна гэж худалдаачид болон валют арилжаалагчид ярьж байлаа.

Эх сурвалж: Өглөөний сонин