Хятадын удирдагч Си Зиньпин 2012 онд төрийн эрхэнд гармагцаа авлигатай тэмцэх нь бодлогын гол хандлага хэмээн зарласан. Үүний тулд эрх мэдлийг төвлөрүүлэх, нам, төрийн албан хаагчдын сахилгыг чангатгахыг чармайж “Үнэгний ав” нэртэй ажилагаагаа эхлүүлсэн юм. Түүний тэмцэл нийгмийн бүх салбарыг хамарч буй ажээ. Гадаадад амьдардаг Хятад иргэдээ ч “Үнэгний ав”-ын харааны гадна үлдээхгүй гэж байна.
Хятадын КН-ын Төв хорооны Улс төрийн товчооны гишүүн Чоу Юнханыг намаас хөөлөө. Тэрбээр 2012 он хүртэл ХКН-ын удирдлагад улс төр- эрх зүйн салбарыг төлөөлж байсан юм. Намаас хөөгдөх үедээ тэр НАХЯ-ны сайдаар ажиллаж байж. ХКН-ын Сахилгын төв комисс түүнийг шалгаад улс төр, зохион байгуулалт, нууц хадгалах журмыг ноцтой зөрчсөн гэж үзжээ. Сахилгын төв комиссын дүгнэлтэнд мөн албан тушаалаа өөр хүмүүсийн эрх ашигт зориулж, гэр бүлийн хүмүүсээр дамжуулан томоохон хахууль авчээ гэсэн байлаа. Төрөл садан, анд нөхөд, нууц амрагаа бизнес эрхлэхэд нь албан тушаалаа ашиглан тусалж, улсад ихээхэн хохирол учруулжээ. Түүний үйлдэл нь намын нэр хүндийг унагаж, нам, ард түмний үйлсэд үлэмж хохирол учруулсан гэж комиссын дүгнэлтэнд дурьдсан байв.
Чоу Юнхан нь 90-ээд онд Хятадын нефть хийн үндэсний корпорацийг толгойлж байсан бөгөөд энэ салбараас олон хүн түүний хэрэгт татагдах төлөвтэй болоод байна. Түүнийг бас ХКН-ын Төв хорооны Улс төрийн товчооны гишүүн Чунцин хотын намын байгууллагыг удирдаж байгаад өнгөрсөн онд буюу 2013 онд бүх насаараа хоригдох ял сонссон Бо Си Лайны ивээлд байсан гэж сэжиглэж буй аж.
Чоу Юнхан Хятадын КН-ын түүхэнд шүүхийн хаалга татсан хамгийн том албан тушаалтан болж байна. Аюулаас хамгаалах системд очсоноосоо хойш тэр халдашгүй хүн гэж тооцогдож байжээ. Одоо харин өөр боллоо. Авлигын асуудлыг нь нэг тийш болгохыг зорьж буй эрх баригчдын бүрэн хяналт дор түүний асуудлууд шийдэгдэх ажээ.
Саяхан Нанжин хотын экс дарга Зи Зянь 15 жилийн хорих ял сонслоо. Их хэмжээний авлига авсан, албан тушаалаа урвуулсан ашигласан, гэр бүлийн гишүүд нь мөн бусдаас өндөр үнэтэй бэлэг сэлт авсан хэрэгт буруутгагдсан түүнийг ХКН-аас хөөсөн байна.
Хятадын төрийн албан хаагчид авлигын хэргээр мөрдөгдөж эхэлмэгц амиа хорлох явдал хэд хэдэн удаа гарав. Авилга Хятадын нийгмийг бүхэлд нь хэрсэн тул төрийн ямар ч түвшний албан хаагч хариуцлага хүлээж мэдэхээр болоод байна. Гэхдээ тус улсад хууль ноёлох тул хэлмэгдүүлэлт гарахгүй гэж үзэж байгаа аж. Гэвч Берлинд төвтэй, хүний эрхийг хамгаалах чиглэлээр ажилладаг Transparensy international байгууллагынхан Хятадын хэвлэл мэдээллийн байгууллага, сэтгүүлчид мэдээлэл өгч буй иргэдийн аюулгүй байдлыг хамгаалах талаар системийн өөрчлөлт хийхийг анхааруулж байгаа юм. Энэ нь Хятадын сөрөг сүчнийг дэмжигч Гао Ю гэдэг сэтгүүлч эмэгтэйг улсын нууц задруулсан хэргээр долоон жилийн хорих ялаар шийтэгсэнтэй холбоотой болов уу. Гао Ю урьд нь Тянь-Ан-Миний талбайд болсон оюутны бослогын талаар нийтлэл бичсэнийхээ төлөө баривчлагдаж, шийтгэгдэж байсан юм.
Ийнхүү хүчээ авч буй Хятадын удирдагчийн “Үнэгний ав” операци нь нэг талдаа нийгмээ авлигаас ангижруулах сайн талтай ч нөгөө талдаа Си Зиньпин нь ХКН-д хийх цэвэрлэгээ нэрийн дор зарим албан тушаалтануудаа хэлмэгдүүлэх аянаа эхлүүлэв үү гэх хардлагад өртөх болжээ.
Б.Отгонбаяр
Эх сурвалж: Tumen.mn
