УИХ-ын сонгуулийн 60 дугаар тойрогт, Сүхбаатар дүүрэгт МАН-аас нэр дэвшиж байгаа Ц.Мөнх-Оргилтой холбоотой яригдах мэдээллүүд цөөнгүй бий. Хууль зүйн сайд асан тэрбээр хашиж байсан ажил үүргийнхээ хүрээнд 7 дугаар сарын 1-ний асуудалтай шууд холбогддог. Тушаалын дагуу үүрэг гүйцэтгэсэнийхээ төлөө Хууль зүйн яаманд шууд хамааралтай ЦЕГ-ын дарга нар ял авч, тухайн үед үүрэг өгч байсан Хууль зүйн сайд Ц.Мөнх-Оргил харин 2012 оны УИХ-ын сонгуульд нэр дэвшин “Иргэнд тэгш боломж, Нийгэмд шударга ёс” хэмээн уриа дэвшүүлсэн шиг сурталчилгаагаа хийж явсан нь, хэн хүний сэтгэлд эвгүйхэн хүрч байсан гэхэд болно. Тэгвэл тэрбээр энэ сонгуулиар даагаа нэхэж байна. Уг нь тэрбээр сурсан эрдэмтэй, хашсан албатай хүн. Гэсэн ч сурч мэдсэнээ буруугаар ашигласан байж болзошгүй мэдээллүүд байдаг. Олон улсын хэмжээнд Монголын сайн хуульч гэгддэг Ц.Мөнх-Оргил АНУ-д байхдаа “Собл ассошиэтс” хуулийн пүүст хуульчаар ажиллан туршлага хуримтлуулж байгаад, хувийн “Мөнх-Оргил, Идэш ба Линч” компанийг байгуулсан байдаг. Тэрлэн олон улсад нэр сүрээ тодорхой хэмжээнд таниулсан хуульч болох хүртлээ чамгүй ажилласан тэрбээр Хууль зүй дотоод хэргийн дэд сайд, УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хорооны дарга, Хууль зүйн сайдаар ажиллаж байсан туршлагатай. Гэхдээ түүний намтарт дандаа чигч шударга зүйл байдаг гэвэл үгүй. Учир нь Монголын бизнесийн ертөнцөөс дуулиан шуугиантайгаар арчигдсан “Жаст” группын эзэн Ш.Батхүү Уулын баяжуулах “Эрдэнэт” үйлдвэрийг барьцаалан Английн “Стандарт” банкны Өмнөд Африк дахь салбараас 160 сая ам.доллар, Улаанбаатар Төмөр замыг барьцаанд тавьж 35,5 сая орчим долларын зээл аваад төлж чадаагүй гэх асуудал дэгдэхэд, ард нь нэр нь гарсан хүмүүсийн нэг бол Ц.Мөнх-Оргил юм. Тодруулбал, Ш.Батхүүг улсын үйлдвэрийг хилийн чинадад барьцаанд тавьж мөнгө зээлэхэд хуулийн үйлчилгээ үзүүлж тус болсон хүн нь Ц.Мөнх-Оргилыг гэдэг.
Тодруулбал, “Эрдэнэт” үйлдвэрийнхний “Стандарт” банкнаас авсан зээлийн гэрээний хуулийн ажлыг УИХ-ын гишүүн Ц.Мөнх-Оргилын 1997 онд санаачлан байгуулсан “Mahoney liоttiа” гэх хуулийн фирм гүйцэтгэсэн гэх мэдээлэл байдаг бөгөөд тус фирмийн ажилтнууд ч “Эрдэнэт” үйлдвэрийн “Стандарт” банкнаас авсан зээлийн гэрээний зарим хэсэгт ажилласан гэдгээ хүлээсэн талаар мэдээлэл гарч л байсан юм.
2012 оны сонгуулийн дараа “Жаст” группийн захирал Ш.Батхүүг “Эрдэнэт” үйлдвэрийг барьцаалж, Английн “Стандарт” банкны Өмнөд Африк дахь салбараас 109.9 сая ам.долларыг хуурамч гарын үсэг үйлдэн зээлсэн гэх хэргийг УМБГ-т шалгаж байсан юм. Хэргийг шалгах явцад сэжигтнээр татагдсан Ш.Батхүү нь “Эрдэнэт” үйлдвэрийн захирал асан Ч.Ганзориг болон Төрийн өмчийн хорооны дарга асан Д.Сугар нарын гарын үсгийг хуурамчаар үйлдсэн гэж мэдүүлсэн ч гарын үсэг нь хуурамч эсэх нь яг таг тогтоогдсон эсэх мэдээлэл байдаггүй. Магадгүй, Ш.Батхүү тэдгээр нөхдүүдийг авч гарах тохироо хийсэн байхыг үгүйсгэхгүй. Хэрэв үнэхээр өөрийнх нь хэлснээр хуурамч гарын үсэг бол Ц.Мөнх-Оргилын хуулийн фирм ажилдаа хариуцлагагүй хандсан асуудал энд тавигдах ёстой юм.
Ямарч байсан Ш.Батхүүгийн компанид их хэмжээний зээл олгосон гэх “Стандарт” банкныхан Монгол улсыг Арбитрын шүүхэд өгснөөр “Эрдэнэт” үйлдвэрийнхэн шүүхэд дуудагдан хэрэг маргаан их асуудал дагуулсан юм. Тухайн үед энэ асуудалтай холбогдуулан Хууль зүйн сайд асан Х.Тэмүүжин тушаал гаргаж Төрийн нарийн бичгийн дарга Ж.Баярцэцэгээр ахлуулсан ажлын хэсэг байгуулсан. Уг ажлын хэсгийнхэн манай талтай холбоотой баримт бичгийг олон улсын шүүхэд гаргаж өгөх ажлыг хариуцан гүйцэтгэж байв. Гэхдээ өнгөрсөн онд эх сурвалжийн мэдээллээр тус ажлын хэсгийг удирдлагууд нь татан буулгасан гэх мэдээлэл байдаг. Ер нь бол хэрэг явдлыг Ш.Батхүү дангаараа үүрээд өнгөрсөн харагдах ч, хэрэг бол хэрэг чигээрээ л үлддэг хойно.
“Эрдэнэт үйлдвэрийг барьцаалан гадаадын банкнаас авсан зээлийн гэрээний хуулийн ажлыг гүйцэтгэсэн гэгддэг Ц.Мөнх-Оргилын “Mahoney liоttiа” гэх хуулийн фирм өдгөө үйл ажиллагаа явуулдаг бөгөөд тэрхүү зээлийн гэрээний хуулийн ажлыг гардан гүйцэтгэсэн хуульч нь АНУ-ын иргэн байсан гэх мэдээлэл бий. Гэвч хэргийн талаарх мэдээлэл анх гарах үед дээрх хуулийн фирмтэй холбоотой мэдээлэл гарч байгаад явцын дунд бүдгэрсэн байдаг.
Б.Тамир
Эх сурвалж: Шуурхай.мн
