Сайд дарга нарын ивээлээр төр засгийн том, жижиг алба хашиж буй хүмүүс ямарч ноцтой хэрэг, зөрчилд нэр холбогдлоо гэхэд тэднийхээ нөмөр нөлөөгөөр албан тушаалтайгаа зууралдаад үлддэг нь бараг эртнээс хэвшиж заншсан Монгол ёс зан заншил гэмээр юм болоод байгаа билээ. Иймэрхүү жишээ баримтыг захаас нь шүүрч аван, овоолж тавиад байвал хэдэн арван уул нуруу лугаа адил болох аж. Тухайлбал, одоогийн Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийн дэргэд буюу бүр хамар доор нь дипломат паспорт ашиглан Европын орнуудад тамхины хууль бус наймааны хийсэн хэргээр Польш улсын хууль хяналтынхны хар дансанд орсон Б.Энх-Амгалан гэгч этгээд гэмгүй царайлаад сууж байна. У.Хүрэлсүх нь сүүлийн үед түүндээ хир халдаах үнэхээр дургүй, бүр тас өмөөрөөд,  хавь ойрынхондоо өрвөлзөж байдаг болжээ.

Өнгөрсөн зун буюу 2019 оны 6 дугаар сарын 17-нд Польшийн прокурорын байгууллагаас Монголын гадаад харилцааны ажилтан гэгдэж байсан 70 хүний гэмт хэрэгтэй холбоотой асуудлуудыг сөхөж, манай Засгийн газарт нэрсийг нь ирүүлсэн юм. Ингэж ирүүлэхдээ харин тэдгээр 70 хүнд эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж шийдвэрлэх боломжтой хэмээн тодорхойлсон байлаа. Энэ нь Монголын дипломатууд эх орноо дэлхийн шившиг болтол гутаасан маш ноцтой хэргүүд юм. Гэтэл манай Гадаад харилцааны яамнаас тэдний нэрсийг нийтэд зарлан тагнуул, цагдаагаар шалгуулж шийтгэж ухааны юм ярьж сүржигнэхдээ тэдгээр 70 хүнээс нэгийг нь дур мэдэн хасаж хаяад 69 хүн болгож өөрчилсөн байв. Тэгээд нэг хүн нь хаачив, яагаад алга болчихов гээд эрэл хайгуул хийж явтал өнөөх Б.Энх-Амгалан нь У.Хүрэлсүхийнхээ ач буянаар уг жагсаалтаас сугарч үлдсэн нь илэрчээ. Тэгэхдээ мань хүн Гадаад харилцааны яамны ажилтнуудтай хуйвалдан сүүлд нэрээ нэмж бичүүлэхдээ Батцэнгэлийн Амгалан-Энх хэмээн өөрчлүүлээд хэргээ зувчуулахыг  оролдсон байна. 

Мөн түүнийг хаацайлсан Гадаад харилцааны сайд Д.Цогтбаатар нь  “Ерөнхий сайдын ахлах зөвлөх Энх-Амгалангийн нэрийг яагаад тэгж худлаа бичсэн юм бэ” гэж асуухаар “Цагдаагийн бичиг дээр л тийм нэр байсан” хэмээн мэдэн будилж, аргацаахыг санаархсан нь бүр хөгтэй явдал болжээ.  Тэгвэл Польшоос ирүүлсэн бичиг дээр “Батцэнгэлийн Энх-Амгалан гээд овог, нэр, төрсөн он, сар өдөр, гэрийн хаягтайгаа,  ямар нэг алдаагүй, үнэн зөв бичигдсэн байлаа.  Найдвартай эх сурвалжуудын хэлээд байгаагаас үзэхэд Б.Энх-Амгалан нь “Итгэмжит” дипломат цолтой нэгэн бөгөөд тэрээр есөн жил гаруйн өмнө БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны Хөх хотод суух Ерөнхий консулаар томилогдон ажиллаж байхдаа Хятад иргэнийг Монгол руу хууль бусаар хил нэвтрүүлээд, нөгөө хүн нь манай улсаар дамжин гадаад руу оргож, интерполоор баахан эрэн сурвалжлагдаад сураг чимээгүй болсон, эрүүгийн элементүүдийн нэг гэгдэж байсан юмсанж. Өөрөөр хэлбэл, тухайн үед Б.Энх-Амгалан нь Хятадын эрүүгийн хэрэгтэнд үйлчилсэн болж таараад байгаа юм. Нөгөөтэйгүүр, Б.Энх-Амгалан нь дипломат албанд томилогдохоосоо өмнө Ардчилсан намын идэвхтэй гишүүн явсан түүхтэй. Тиймээс Д.Дорлигжавын дэмжлэгээр Батлах хамгаалах яаманд хэлтсийн дарга хийгээд манаргаж байсан байна.

Ер нь одоогийн Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийн хажууд Б.Энх-Амгалангаас гадна бас урьд өмнө эрүүгийн хэргээр шалгагдаж байсан болон ял эдлээд гарч ирсэн, Улсын нөөцийн газрын даргаар ажиллаж байсан Л.Алтангэрэл, Эрүүл мэндийн сайд асан Н.Хүрэлбаатар гээд муу зуршилтай хүмүүс “Зөвлөх” гэдэг албан тушаал дээр хоол хороож байгаа юм. Хамгийн сүүлд  зөвлөхөөр нь томилогдсон  А.Үйлстөгөлдөр гэдэг залуу ч мөн ялгаагүй Б.Энх-Амгалан нарын өрөөсөн дугуй гэдэг нь мань эрийн сүүлийн үеийн баримтуудаас илэрхий байна. Тодруулбал, сэтгүүлч Н.Өнөрцэцэг саяхан өөрийн цахим хуудсандаа  “...FM-ийн хөтлөгч хийж явсан Алтанхуягийн Үйлстөгөлдөр хэмээх залуу төрд нэг ч өдөр ажиллаж үзээгүй байж зүгээр л бялдууч, юу ч хийхээс буцахгүй, хүн чанаргүй, нууц хаягаас бусдыг харлуулж чаддаг гэдгээрээ У.Хүрэлсүхэд таалагдаж, Монгол улсын Ерөнхий сайдын Зөвлөхөөр ажиллах болсон... У.Хүрэлсүхийн энэ зөвлөх нь троллчин бөгөөд саарал ордонд цахим гэмт хэрэг үйлдэж байна. Хөдлөшгүй баримтуудаа хуулийн байгууллагад өгч шалгуулах учир энд нийтэлсэнгүй...” гэснээс түүнийг ямархуу эр вэ гэдгийг төвөггүйхэн ойлгож болох ажээ.

У.Хүрэлсүх сав л хийвэл хариуцлагагүй нөхдийг хусаад өгнө, би айхгүй гээд даналзаад байдаг хэрнээ яс юман дээр хамар дор нь Б.Энх-Амгалан мэтийн ийм бүтэлгүй хүмүүс дураараа тонгочиж, дипломат албаны нэр хүндээр тоглон, дээр дурьдсан контрбандын асуудлаас өгсүүлээд зүсэн бүрийн хэрэг, зөрчилд  холбогдсоор байгаа нь гутамшигтай юм. Иймд тэд нараас болгоомжлох нь зөв шүү. 

О.Баяр

Эх сурвалж: Түмэн.мн