XIII зууны Армяны түүхч хар ламтан Магаки “Харваач улсын түүх” хэмээх номондоо “…эл дээд орноо (Армяны дээд хэсэгт) анхлан ирсэн… татаарууд (монголчууд) хүмүүнтэй огтын төсгүй асан ажгуу. Байдал төрх нь үгээр илэрхийлэхийн аргагүй аюумшигтай. Толгой нь одос үхрийнх шиг данхгар, нүд нь дэгдээхэйнх шиг онигор, хамар нь мийнх лүгээ оготор, хацар шанаа нь нохойнх лугаа адил өргөн, бүсэлхий бие нь шоргоолжных шиг нарийхан, хөл нь гахайнх лугаа адил богинохон. Сахал самбай гэж огтоос байхгүй. Арслан барсын хүчтэй атлаа бүргэд шувуу шиг чарлаа шингэн дуутай. Тэгээд хэний ч санаанд оромгүй газраар гэнэт гарч ирэх бөлгөө”

Нэгэн хятад сурвалжид “Тэд төрөлхийн өлсгөлөн даамгай байдаг. Нэгээхэн хэсэг бяслаг идээд, жаахан ус уучихвал хоёр, гурван хоногийг өнгөрөөчихнө. Мөн хүйтэнд тэсвэртэй. Хэдэн тохой зузаан цасан дотор ч хамаагүй, хөл, гараа атируулан хэвтээд л унтчихна.

Тэгээд хүйтэн ч гэхгүй, “Үнэхээр салхи, бороонд зовирол үгүй, өлсч ундаасахад ядрал үгүй. Үүгээр дундад улсын хүмүүс тэдэнтэй тэнцэж болшгүй. Учрыг нь бодвол бага балчрын үеэсээ чингэсээр ирээд тийм болсон бололтой”

Плано Каприни “Тэд сүрхий тэвчээртэй бөгөөд нэг, хоёр хоног юу ч идэж уугаагүй байвч өлсөж цангаж байгаа нь огт мэдэгдэхгүй. Харин ч баян цатгалан хүмүүс шиг байж, дуулж хөгжилдөцгөөх ажгуу. Тэсгим хүйтэн, аагим халууны аль алинд ч морь унахдаа тун тэвчээртэй улс. Ер нь тэд эрх танхил, булбарай улс биш”

Азербайжаны сударч Ибн-ал-Асир “Хэрэвзээ хэн нэгэн хүн та нарт татарууд (монголчууд) айн дутаасан гэх юм уу олзлогдсон хэмээвээс тэр үгэнд бүү итгэ. Харин тэднийг алсан гэвэл сая итгэж болно.
Учир юун хэмээвээс тэр улс хэзээ ч аюун дутаадаггүй юм. Нэгэн удаа бид нэг татарыг яаж ийгээд барьж аваад явтал нөгөөх чинь мориноосоо үсрэн харайгаад толгойгоо чулуугаар хага дэлдэж үхсэн билээ. Бууж өгнө гэж байхгүй” хэмээн Багдад хотноо элчээр ирсэн нэгэн гүрж ноён ярьсан”

Л.Н.Гумилев “Их талд буюу монголчууд итгэснийг хуурч мэхэлдэггүйгээрээ соёл иргэншилтэй бусад орноос ялгарч байв” гэх мэтээр бидний өвөг дээдэс, аавуудыг үнэлдэг байж.

Англи адууг хүн төрөлхтний бүтээсэн гайхамшиг гэж үзээд байгаа боловч Монгол орны догшин ширүүн байгаль, цаг уур, нүүдэлчин ахуй бий болгосон олон мянган жилийн түүхтэй монгол адууг тэрнээс ч дутахгүй гайхамшиг юм. Дэлхийн 2 дугаар дайны хүнд жилүүдэд ЗХУ-д Монголчууд 500 мянга шахуу агт бэлэглэсэн нь улаан армийн 5 морь тутмын нэг нь монгол морь байсан гэсэн үг.

ЗХУ-ын генерал И.А.Плиев “Арчилгаа шаарддаггүй монгол морьд л зөвлөлтийн танктай цуг Берлин хүрсэн юм” гэж бахархан дурссан байдаг,

Александровский: Монгол морь бол жинхэнэ дайны хүлэг, тулалдах, цавчилдахад хамгийн тохиромжтой..... дайсныг хөөхөд заавал гүйцдэг.... дорно зүгээс жижигхэн морьд унасан махир сэлэм барьсан монголчууд Ромын эзэнт гүрнийг сандрааж байгаа талаар монгол адууг түүхэн баримтад бахархан дурдсан жишээ үй түм. Хамгийн бага энерги зарцуулж хамгийн хол зайг зөвхөн монгол адуу л туулдаг аж.