С.Орхон: Гадаадад байгаа монголчууд улсынхаа нийгмийн даатгалд сайн дураар даатгуулна
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2021/11/03-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Огноо
Унших
8 минут 9 секунд
С.Орхон: Гадаадад байгаа монголчууд улсынхаа нийгмийн даатгалд сайн дураар даатгуулна

С.Орхон: Гадаадад байгаа монголчууд улсынхаа нийгмийн даатгалд сайн дураар даатгуулна

Гадаад оронд амьдарч ажиллаж буй Монгол Улсын иргэн нийгмийн даатгалын шимтгэлээ цахимаар төлөх боломжтой болсон. Энэ талаар болон нийгмийн даатгалын багц хуулийн шинэчлэлийн төсөлд оруулсан өөрчлөлтийг тодруулахаар Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамны Бодлого, төлөвлөлтийн газрын ахлах шинжээч С.Орхонтой ярилцлаа.

Гадаад оронд ажиллаж буй Монгол иргэн өөрийн улсынхаа нийгмийн даатгалд хамрагдах нөхцөлийг хуульд хэрхэн тусгасан байдаг вэ?

Нийгмийн даатгалын тухай хуульд зааснаар хөдөлмөрийн гэрээгээр гадаад улсад ажиллаж буй Монгол Улсын иргэн нийгмийн даатгалд албан журмын хэлбэрээр хамрагдана. Харин албан ёсны хөдөлмөрийн гэрээгүй, ажиллаж байгаа иргэн, суралцаж буй оюутнууд Монгол Улсынхаа нийгмийн даатгалд сайн дурын хэлбэрээр даатгуулна.

Мөн Нийгмийн даатгалын тухай хуульд Монгол Улсын олон улсын гэрээнд нийгмийн даатгалын тухай хууль тогтоомжоос өөрөөр заасан бол олон улсын гэрээний заалтыг дагаж мөрдөнө гэж заасан тул нийгмийн хамгааллын салбарт хамтран ажиллах гэрээ, хэлэлцээр байгуулсан оронд ажиллаж байгаа Монголчуудын нийгмийн даатгалд хамрагдах, шимтгэл төлөх харилцааг уг хэлэлцээрээр зохицуулна.

Та нийгмийн хамгааллын салбарт хамтран ажиллах гэрээ, хэлэлцээртэй оронд ажиллаж байгаа манай улсын иргэний нийгмийн даатгалын холбогдох асуудлыг гэрээ, хэлэлцээрт зааснаар зохицуулах тухай ярилаа. Тэгэхээр манай улс хэдэн оронтой гэрээ, хэлэлцээр байгуулсан, хэлэлцээрийн талаар мэдээлэл өгөхгүй юү?

Монгол Улс нь 1993 онд Олон улсын гэрээний тухай хуулийг баталсан. Энэ хуулийн хүрээнд Монгол Улсын Засгийн газар нь гадаад улсад олноор ажиллаж, амьдарч буй монгол иргэдийн нийгмийн хамгааллыг сайжруулах, ирээдүйн нийгмийн баталгааг хангах зорилгоор ОХУ, Өмнөд Солонгос, Унгар, Польш, Турк, Чех гэсэн 6 улсын Засгийн газартай нийгмийн хамгааллын салбарт хамтран ажиллах хэлэлцээрийг байгуулан, хэрэгжүүлэн ажиллаж байна.

Ийнхүү Нийгмийн хамгааллын салбарт хамтран ажиллах хэлэлцээр байгуулснаар иргэдийн шимтгэл төлсөн хугацааг нэгтгэн тооцож тэтгэвэр тогтоох эрх үүсгэх, шимтгэл төлсөн хугацаанд ногдох тэтгэврийг харилцан шилжүүлэх, нийгмийн даатгалд давхар хамрагдахгүй байх, зарим богино хугацааны тэтгэмж авах нөхцөлийг харилцан тохиролцон улмаар өөрийн улсынхаа иргэдийн ирээдүйн нийгмийн баталгааг хангах боломж бүрдэж байгаа юм.

Дээр дурдсан улсаас өөр оронтой нийгмийн хамгааллын салбарт хамтран ажиллах гэрээ, хэлэлцээр байгуулах талаар санал хүсэлт тавьсан улс орон байгаа юу?

Бүгд Найрамдах Казахстан Улстай байгуулах тэтгэврийн талаарх хэлэлцээрийн төслийг хоёр талын ажлын хэсгийн шинжээчид хамтран боловсруулсан. Энэ ондоо багтаад энэхүү хэлэлцээрийг албажуулахаар талууд хамтран ажиллаж байна.

Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс, Зөвлөлт Социалист Бүгд Найрамдах Холбоот Улсын хооронд 1993 онд байгуулсан хэлэлцээрийг шинэчлэхээр талуудын ажлын хэсгийн гишүүд мэдээлэл солилцон хамтран ажиллаж байна.

Сүүлийн жилүүдэд гадаад оронд оршин сууж амьдарч, ажиллаж, суралцах монгол иргэдийн тоо нэмэгдсээр байна. Гадаад харилцааны яамны консулын албаны судалгаанаас үзэхэд 110.0 мянга орчим монгол иргэд албан ёсны эрхтэйгээр гадаад оронд амьдарч байна.Түүнчлэн Монгол Улсад амьдарч байгаа гадаад иргэдийн тоо ч харьцангуй нэмэгдэх хандлагатай.

Иймд гадаадад амьдарч байгаа иргэдээ нийгмийн даатгалд давхар даатгуулахгүй байх, өөрийн орныхоо нийгмийн даатгалд хамрагдах боломж олгох, нийгмийн баталгааг хангахын тулд Монголчууд олноор ажиллаж, амьдарч байгаа улс орнуудтай нийгмийн хамгааллын талаар хамтран ажиллах хэлэлцээр байгуулах бодлого, чиглэл баримталж байна. Тухайлбал, АНУ, Канад, Шведийн Вант Улсуудад нийгмийн хамгааллын салбарт хамтран ажиллах хэлэлцээр байгуулах талаар саналаа илэрхийлээд байна.

Нийгмийн хамгааллын салбарт хамтран ажиллах хэлэлцээргүй оронд ажиллаж байгаа Монголчуудын хувьд өөрийн орныхоо нийгмийн даатгалд хамрагдах боломжтой юу?

Боломжтой, Монгол Улсынхаа нийгмийн даатгалд сайн дурын хэлбэрээр хамрагдаж, албан журмын даатгуулагчийн нэгэн адил тэтгэвэр, тэтгэмж тогтоолгон авах эрхтэй. Гадаад оронд ажиллаж, амьдарч буй Монгол Улсын иргэн Монголд байгаа ах, дүү, хамаатан садан, итгэмжлэгдсэн хүнээрээ дамжуулан нийгмийн даатгалд сайн дураар хамрагдаж болно. Нийгмийн даатгалын үйлчилгээг цахимжуулах ажлын хүрээнд 2020 оны 8 сараас “Нийгмийн даатгал” аппликэйшныг шинээр нэвтрүүлсэн бөгөөд гадаадад ажиллаж, амьдарч байгаа иргэд орон зай, цаг хугацаанаас үл хамааран нийгмийн даатгалд цахимаар хамрагдах, Sendly аппликэйшн ашиглан шимтгэлээ богино хугацаанд төлөх боломжтой болсон.

Одоогоор Америкийн 31 муж, Австрали улсаас даатгуулагч Sendly аппликейшн ашиглан шимтгэлээ төлж байна. Цаашид Англи болон Европын холбооны орнууд, Япон, БНСУ зэрэг орнуудад байгаа иргэн тус аппликейшныг ашиглах боломжийг бүрдүүлэхээр ажиллаж байна. Гадаад улсад амьдарч буй иргэдийг Монгол Улсынхаа нийгмийн даатгалд хамрагдан, ирээдүйн нийгмийн баталгаандаа хөрөнгө оруулалт хийж, өөрийгөө болон гэр бүлийн гишүүдээ нийгмийн шинжтэй эрсдэлээс хамгаалах, нийгмийн даатгалын цахим системийг үр дүнтэй ашиглахыг уриалмаар байна.

Гадаад улсад амьдарч байгаа иргэн өөрийн орныхоо нийгмийн даатгал, тэтгэвэр, тэтгэмжийн талаар мэдээлэл авахыг хүсвэл хаана хэрхэн хандах вэ?

Манай Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамны дэргэдэх “Зайнаас зөвлөн туслах төв”-д хандан мэдээлэл авах боломжтой. Зайнаас зөвлөн туслах төв-д 1800-0724 дугаарт дуудлага хийх, 130724 дугаарт мессеж илгээх, www.duudlaga.mn цахим хуудсаар дохионы хэлмэрчтэй шууд холбогдоно. Мөн Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамны сайтын чат ботоор, вайбар, телеграм, Duudlaga ухаалаг гар утасны аппликэйшнээр дамжуулан холбогдох боломжтой.

Нийгмийн даатгалын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөлд гадаадад ажиллаж байгаа иргэдийг Монгол Улсынхаа нийгмийн даатгалд даатгуулах талаар хэрхэн тусгасан бол?

Гадаад оронд амьдарч байгаа иргэдийн нийгмийн даатгалын талаар одоогийн мөрдөж байгаа хуулиар зохицуулсан харилцааг хэвээр хадгалах зарчим баримталж, хуулийн төсөлд зарим тодруулга, нэмэлтийг тусгасан.

Нийгмийн даатгалын ерөнхий хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөлд хөдөлмөрийн гэрээгээр гадаад улсад ажиллаж байгаа Монгол Улсын иргэн тэтгэврийн, тэтгэмжийн, үйлдвэрлэлийн осол, мэргэжлээс шалтгаалсан өвчний даатгалын төрөлд албан журмаар даатгуулахаар, харин бусад иргэний хувьд даатгалын дээрх гурван төрөлд сайн дураар хамрагдахаар тусгасан.

Хуулийн төсөлд сайн дураар даатгуулагч өөрөө хүсвэл үйлдвэрлэлийн осол, мэргэжлээс шалтгаалсан өвчний даатгалын төрөлд даатгуулахгүй байж болохоор тусгаж, тухайн иргэнд сонголт олгосон зохицуулалтыг шинээр оруулсан.

Түмэн.мн

ЖИЖИГ, ДУНД БИЗНЕС ЭРХЛЭГЧ НАРТ МАРКЕТИНГ МЕНЕЖМЕНТИЙН СУРГАЛТ ЗОХИОН БАЙГУУЛАГДЛАА
ЖИЖИГ, ДУНД БИЗНЕС ЭРХЛЭГЧ НАРТ МАРКЕТИНГ МЕНЕЖМЕНТИЙН СУРГАЛТ ЗОХИОН БАЙГУУЛАГДЛАА
 
“ЖЕНКО” Х.БАТТУЛГА УУ, САЙД Ч.ХҮРЭЛБААТАР УУ?!
“ЖЕНКО” Х.БАТТУЛГА УУ, САЙД Ч.ХҮРЭЛБААТАР УУ?!
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2021/11/03-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.