Украинд Оросын цэргийн тусгай ажиллагаа 17 дахь сар руугаа орж байгаатай холбогдуулан мэдээллийн тэнцвэртэй байдал хангах үүднээс украины Telegram Freeдом сайт, Ерөнхийлөгч Владимир Зеленский, Британийн батлан хамгаалахын сайд Бен Воллес, НАТО-гийн цэргийн ерөнхий командлагч генерал Кристофер Каволи, Кремлийн суртал нэвтрүүлэгч Сергей Мардан нарын ярьснаас түүвэрлэн орчуулж сонирхуулъя. Энд sonin.mn сайтын байр суурь тусгагдаагүй болно.

Британийн Батлан хамгаалахын сайд Бен Воллес украины фронтын байдалд ийм дүгнэлт хийжээ. Бахмут хотод украины цэрэг амжилттай байлдав, умард ба өмнөд жигүүрээр нь давшив. Өмнөх оросын давшилтаас зарчмын ба чанарын хувьд эрс ялгарав. Сүүлийн хэдэн 7 хоногийн байлдаанаас ажиглавал Орост хууль бусаар эзлэгдсэн нутаг дэвсгэрээ эгүүлж авах зуны кампанит ажиллагааны эхний үр дүн харагдав. Ойролцоогоор 300 квадрат километр нутгаа чөлөөлөв. Энэ нь өнгөрсөн бүх өвлийн турш оросын эзлэн авcан газар нутгаас хамаагүй илүү өргөн байна гэжээ.

Оросын цэргийн хамгийн их бэхлэсэн хориглолтын зурвас Запорожийн фронтод байна. Гэвч украины цэрэг дайсныхаа эхний хориглолтыг давж, одоо хоёр гуравдугаар зурвасуудыг даван давшиж байна. Оросын цэргийн ар талын гуравдугаар зурвас дахь ихэнхи байгууламж, бааз, агуулахуудыг устгажээ.

Гэвч дайн сунжрах төлөвтэй. Оросыг тийм амархан шууд ялчихад түвэгтэй, учир нь Украинд оруулсан оросын цэргийн тоо 400 мянга хүрч байна. Хэдийгээр Украин нь сөрөг давшилтдаа үлэмж амжилт олж байгаа ч оросуудын дэндүү олуулаа байна. Орчин үеийн аль ч дайнд 400 мянган цэрэг илгээж байлдуулсан түүх байхгүй. Орос хүн хүчний хувьд маш их, цэргийн тоогоор Украинаасаа давуутай байна хэмээн Европ дахь НАТО-гийн цэргийн жанжин Кристофер Каволи “Financial Times”-д ярьжээ. Хүний тоогоор л давуу, өөрөөр зэвсэг техник, байлдааны тактикаар муу, галын хүчний нягтралаар арай дээр, харин түүнийгээ Украины энгийн тайван хотууд, орон сууцны хорооллууд руу илгээж байгаа нь дайны хуулийн эсрэг юм. Нэгэнтээ фронт дээр ялахгүйгээс хойш аль болох олон украин иргэдийг хөнөөж устгаж сүйрүүлж өс хонзон авах тактик оросууд сонгов гэжээ.

Үнэхээр Орос 17 дахь сар руугаа орж бүтэлгүйтэж байна. Стратегийн ганц ч ялалтгүйгээр фронт даяар аажмаар ухран байна. Ялахаасаа бүр өнгөрсөн. Ялагдаж шившгээ тарихгүйн тулд Пригожиноор жүжиг дэглүүлж, Орос оронд иргэний дайн нүүрлэв гэсэн дүгнэлт Путинээр хийлгэж, тэгснээрээ хоёр зорилго тавихыг зорьсон тухай гадаадын ажиглагчид бичээд эхэлжээ. Энэ нь 1-рт Украины дайнаас эвтэйхэн мултарч гарах. Түүнийгээ Орос оронд иргэний дайн нүүрлэсэн учраас эх орны эрх ашгийг дээдлэн, бас сайхан сэтгэлийг украины ард түмэнд үзүүлэн ОХУ-ын цэргийг татаж гаргалаа гэх; 2-рт Орос оронд иргэний дайн нүүрлэв гэсэн шалтгаар Путин ба Кремлийг тойрч нягтарсан ард түмний эв нэгдийг буй болгох, тэгснээрээ Путины дэглэмийг улам бэхжүүлэх явдал гэжээ.

Гэтэл баруунд шал өөрөө дүгнэж байна. ХБНГУ-ын Гадаад хэргийн сайдын онож хэлснээр, ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.Путин Украинд дайн өдөөснөөрөө тусгаар тогтнолоо аюулд оруулж, эх орноо сүйрүүлж байгаа ба үүнийг Пригожины дэгдээсэн зэвсэгт үймээн нотлон харуулжээ.

Оросын диктатор Путины хувьд амь насаа ч алдах аюултай болж ирснийг нь Украины Ерөнхийлөгч Зеленский сануулжээ. Дайны дэгдээснээсээ хойшхи 1 жил 4 сарын хугацаанд Путины хувьд хамгийн эрсдэлтэй өдрүүд өнгөрч байна. Орост Путины хувьд хамгийн том эрсдэл ингэж нүүрлэсэн бол харин манай цэргүүдийн хувьд фронт дээр хамгийн том аюул занал оршсоор байна. Амрах, амьд үлдэх маш хүнд. Би олон ч удаа тэнд очлоо, юу болж байгааг сайн мэднэ. Тэднийг маань бурхан ивээж, тэд маань гэр орондоо амьд эргэж ирээсэй. Миний амь насанд ч өдөр бүр аюул нүүрлэн байна. Гэвч энэ өнцгөөс Путинд бас аюул нүүрлэлээ. Би бол үүндээ дассан. Надтай зэрэгцээд маш олон хүн тийм аюулын дор амьдарч байна. Энэ бол бидний сонголт, өөрөөр байх аргагүй.

Би өмнөө тавьсан үүрэг даалгавраараа бахархаж байна. Би үүнийхээ төлөө хэвийн тайван ажиллаж амьдарч байна. Харин Путины хувьд надаас ч илүү аюул заналын дор орж байгааг би Та нарт хэлэх байна. Түүнийг алъя хөнөөе гэсэн хүмүүс байна. ОХУ-ын Ерөнхийлөгчийг алахыг завдсан “хэдэн хүн” ил болжээ–Зеленский ингэж ярьжээ.

Украины аюулгүй байдлын алба (СБУ) буюу Оросынхоор бол ФСБ нь оросын суртал нэвтрүүлэгчдэд хэрэг үүсгэж нотлох баримт цуглуулж байгаа тухай СБУ-гийн хэвлэлийн төвөөс мэдээлжээ. Олон зүйл ангиар тэднийг яллах ба гол нь украины ард түмнийг аймаглан устгахыг (геноцид) уриалсан ял хамгийн ноцтойд тооцогдож ажээ. Ийм ял авах хэрэгтэн захаасаа тодрон байгаагийн нэг нь кремлийн пропагандист Сергей Ключенков (Сергей Мардан гэх нэрээрээ алдашрсан) гэх дайны хэнээтэн ажээ. “Комсомольская правда” сонины гол блогер, ТВ-ийн ток-шоунуудад оролцогч, тэр дундаа “Соловьев live” гэх кремлийн телеканалаар украинчуудыг амны зоргоор хараагч, даян дэлхийг оросын зэвсгийн бай болгохыг уриалагч, тэр хэрээрээ оросын дайны гэмт хэргийг ямагт зөвтгөгч Марданыг орос хэлтэй, Оросын ТВ-ээс салдаггүй монгол сэхээтнүүд андахгүй болсон.

Энэ этгээд Украины иргэний хүн амын эсрэг үй олныг хамарсан хэлмэгдүүлэлт явуулахыг байнга, санаатайгаар ухуулан хилэнтэйгээр ярьдаг. Украины эзлэгдсэн нутагт эсэргүүцэл үзүүлсэн оршин суугчдад зориулан концлагерь олныг байгуулж, тэднийг хорих тухай уриалдаг. Марданы суртал ухуулгын ажиллагаанд украины тусгай алба СБУ “языково-лингвистические экспертизы” буюу хэл ярианы өгүүлэмжийн дүн шинжилгээ хийж үзээд дүгнэлт гаргажээ. Тэр нь Украины Эрүүгийн хуулийн гурван ч зүйл ангид хамаатуулах гэмт хэргийн шинжтэй гэжээ. Үүнд уг хуулийн 2-р зүйлийн 109-р заалт (Үндсэн хуульт байгууламжийг хүчээр өөрчлөх, түлхэн унагахыг нийтэд ил уриалах, мөн төрийн эрх булаан авахыг завдах, тийм үйлдэлд уриалсан материал тараах); 3-р зүйлийн 436-р заалтын 2-т заасан (2014 онд эхэлсэн Украины эсрэг ОХУ-ын зэвсэгт түрэмгийллийг зөвтгөсөн, хууль ёсных болгох гэсэн, зэвсэгт түрэмгийллийг үгүйсгэсэн, тийм агуулгатай материал мэдээллийн хэрэгсэлээр цацсан гэмт хэрэг); 2-р зүйлийн 442-р заалт (аймаглын устгах геноцидод уриалсан, тийм агуулгатай материал тараах) – гэх мэт ялд унахаар байна.

Вагнерчууд украины энгийн иргэдийг алж яргалсныг Мардан зөвтгөж, бүр магтан сайшааж Оросын цэргийн тусгай ажиллагааны мөн чанарт нийцэж байна гэж ярьснаараа Кремлийн бодлогыг өөрөө илчлэх шиг болжээ. Тэр нь Украиныг тэр чигт нь устгах оросын ариун дайн аж.

Мардан Украины төрийн далбааг нацистынх гэж нэрлэн, төрийн хэлийг нь эрүүл бус хэл, иймд Украины эсрэг дайн бол зөвхөн устгах дайн мөн хэмээн ярьдаг. Устгаад бай, эвлэрэл гэж байхгүй, юун энхийн хэлэлцээ, олон талт уулзалт вэ хэмээн Мардан уулга алдан уриалдаг. Марданаар жишээлээд оросын бүх суртал нэвтрүүлэгчид, дайн зөвтгөгч эрдэмтэд, сэтгүүлчдийн хэн нь хэн бэ гэдэг нь Украинд байтугай нийт ТУХН, мөн Европ даяар ил тод болж, ялтан болох зам нь шулуудaцгаажээ. Украины Эрүүгийн хуулийн дээрх заалтуудаас үзвэл Кремлиэс дэмжигддэг, цалинждаг, үүрэг даалгавар авдаг оросын ТВ, хэвлэлийн бүх суртал нэвтрүүлэгч бүгдээрээ гэмт хэрэгтэнд тооцогдох болоод байна. Дайн дууссаны дараа тэднийг хуйгаар нь Олон улсын шүүхэд (Нидерландын Хаага хот) өгөхгүйгээр Украины хуулиар шийтгэх хувилбар ч яригдаад эхэлжээ.

Орос, англи хэлнээс түүвэрлэн хөрвүүлсэн Дүгэржавын Номиндарь