АН-ынхан дахин төлөвлөлтийн ажлыг үргэлжлүүлэхдээ  олон  төрлийн хууль, тогтоомж төдийгүй хүний эрхийг ноцтой зөрчсөнийг  холбогдох байгууллагууд нь дүгнэж, шийдвэрээ гаргаад байгаа. Үүнээс хамгийн ноцтой нь Э.Бат-Үүл дарга хуулиас давсан тогтоол гаргаж, иргэдийн газрыг чөлөөлүүлэн “гудманд гаргасан” байдаг. Гэтэл үүнд илүү боловсронгуй буюу Засгийн газрын оролцоо байхгүй бол олон мянган иргэний эрх ашиг уланд гишгэгдэж буйг ХЭҮК хүртэл дүгнэчихээд  байгаа. Цаашлаад гэр хорооллын дахин төлөвлөлтөд хамрагдах нутаг дэвсгэрт буй айл өрхийн газрыг чөлөөлүүлэхийн тулд ус цахилгаан, нийтийн үйлчилгээгээр хангахгүй гэж журамд заасан байна. Хоёр гурван үеэрээ 20-30 байтугай олон арван жил амьдарчихсан газрыг нь хүчээр булааж авч байна гэхэд хилсдэхгүй. Гурван талт гэрээ гэж хоёр хуудас цаас өгөөд л газрыг нь маш хямдаар үнэлсэн байдаг.  1-2 өрөө байраар солино гэх боловч тэр нь ганцхан өрхөд л хамаатай байх жишээтэй. Гэтэл  манайхан  ах дүү, хамаатан саднаараа нэг хашаанд амьдардаг. Үүнийг бодолцоогүй,  хүний өмч хөрөнгийг үл тоож, зөвхөн газрыг нь авахын төлөө л улайраад байна гэдгийг олон иргэн хэлдэг. Энэ бүхэнд нийслэлийн удирдлага, төр оролцож иргэдийнхээ эрх ашгийг хамгаалж, тэдний төлөө дуугарах, зохицуулах ёстой ч энэ үүргээ биелүүлж чадаагүй. Тиймээс ч иргэд эрхээ хамгаалуулахын тулд хэлж шаардан тэмцэж эхэлсэн. Түүнчлэн  барилгын явц удаашралтай, дэд бүтцийн асуудлыг шийдээгүй, иргэдтэй байгуулсан гурван талт гэрээний хугацаа дууссан, гэрээнд иргэдийн саналыг огт тусгаагүй, газраа чөлөөлсөн айлууд түрээсийн байрны төлбөрөө авч чадахгүй, хэзээ орон сууцанд орох нь тодорхойгүй зэрэг олон  хүндрэл  үүссэн. Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтөд хамрагдаж тендерт шалгарсан компаниудтай хоёр болон гурван талт гэрээ байгуулсан 6000 гаруй иргэдийн дөнгөж 10 хүрэхгүй хувь нь орон сууцандаа орсон байна. Үлдсэн хэсэг нь хэзээ орон сууцандаа орох нь тодорхойгүй, өмч хөрөнгө, сэтгэл санаагаар хохирсон байдалтай  хоёр, гурван жилийн нүрийг үзэж байгаа аж.  Иргэдтэй гурван талт гэрээ хийсэн нэр бүхий 39 барилгын компанийн  дийлэнх нь  барилгын ажлаа хэзээ эхлэх нь ч  тодорхойгүй байгаа гэнэ. Зарим нь гэрээ байгуулчихаад  ор сураггүй алга болсон. Цаашлаад гэрээний  хугацаанд байрандаа орсон айлуудын хувьд ч  орон сууцных нь метр квадрат дутуу, нарны гэрэл тусахгүй, буруу харсан цонхтой, хөгзөрч мөөгөнцөртсөн гэхчилэн бэрхшээл олон байгаа нь бодит үнэн.  Ийнхүү нийслэлийн иргэдийн 50-60 хувь нь амьдардаг гэр хорооллынхны сайхан амьдрах хүсэл дээр цөөн хүн тоглож, иргэдийг хохироосоор өдий хүрсэн. Гэтэл хотын дарга нь хотын иргэдийн диваажинд амьдруулж  байгаа мэтээр ярьсаар сонгуульд орж байгаад эгдүүцэх иргэн олон байна. Тиймээс ч тэд   иргэдийнхээ эрхийг хамгаалдаггүй Э.Бат-Үүл баг түүний нөхдийг дэмжихгүйгээ илэрхийлж байна.

М.МАНДАХНАРАН