Өнгөрсөн оноос эхлэн "хуванцар сав"-ыг хэрэглэхээ болих талаар асуудал хөндөж хэдэнтээ иргэдэд сэрэмжлүүлж байсан. Гэвч эл асуудлыг дахин хөндөхөөс арга үгүйд хүрэв. Юу гэхээр бидний ахуй хэрэглээндээ хэрэглэдэг цэнхэр, цагаан, шар гээд хуванцар савнууд бидний эрүүл мэнд цаашлаад бяцхан үрсэд минь заналхийлж байна. Яаж гэж үү?
Ургийн гажиг, хорт хавдар үүсгэх, зүрхний гажиг үүсэхэд нөлөөлж байгааг мэргэжлийнхэн анхаарууллаа. Хуванцар савнууд дахь аммиакийн агууламж 48 дахин их гарчээ. Энэ нь зөвшөөрөгдөх хэмжээнээс 27 дахин их гэсэн үг юм. Уг саванд хүнсний бүтээгдэхүүний хадгалах хугацаа нэмэгдэх тусам химийн бодис нэмэгдэж байгаа нь шинжилгээгээр тогтоогджээ.
Мөн хүнд металл, хар тугалганы үлдэгдэл сүү, айрганд зөвшөөрөгдөх хэмжээнээс 3-4 дахин их агууламжтай гарсан байна. МХЕГ-аас энэ талын судалгаа шинжилгээг байнга хийж олон нийтэд мэдээлдэг ч иргэд зориулалтын бус сав хэрэглэх нь багасгахгүй байгаа аж.
Харин “3”, “6”, “7” тэмдэглэгээ, кодтой болон огт тэмдэглэгээ, кодгүй хуванцар савыг хэрэглэхгүйбайх, “2”, “4” гэсэн тэмдэглэгээ, кодтой бол хэрэглэхээ аль болох багасгах нь зүйтэй юм. Учир нь эдгээр саванд үлдсэн хар тугалга болон бусад химийн бодис хүний биед хуримтлагдаж, мэдрэлийн системийг хордуулан өвчлөл үүсгэх эрсдэл өндөр.
Иймээс дээрх тэмдэглэгээ, кодтой савнуудад савласан сүү, цагаан идээ, айраг зэргийг худалдан авахгүй байхыг хэрэглэгчдэд сэрэмжлүүллээ.
Өнгөрсөн жил улсын хилээр оруулсан химийн бодисын хэмжээ 2013 онтой харьцуулахад 31 хувиар нэмэгдсэн байна. Харин 2014, 2015 оны эхний 5 сарын байдлаар 17325 ширхэг хуванцар савтай химийн бодис оруулсны 52 хувь нь урд хөршөөс иржээ. “Нарантуул”, “Хархорин” захад зарагдаж байгаа хуванцар савны 83 хувь нь хуучин сав байгаа нь Мэргэжлийн хяналтын байгууллагаас өнгөрсөн сард хийсэн танадалт судалгаагаар тодорхой болсон гэдгийг онцлон дуулгасан.
Худалдаж байгаа савны 96 хувь нь хүнсний зориулалтын бус бөгөөд 72 хувь нь 20-50 литрийн багтаамжтай байна. Мэргэжлийн хяналтынхан мөн өнгөрсөн онд “Нарантуул” захад худалдаж байгаа 10-120 литрийн багтаамжтай, хүнсний зориулалтын бус 7 төрлийн хуванцар савнаас дээж авч шинжилжээ.
Шинжилгээний хариуд аммиакийн агууламж 48 дахин их гарчээ. Энэ нь зөвшөөрөгдөх хэмжээнээс 27 дахин их гэсэн үг юм. Шинжилгээний хариуд саванд хүнсний бүтээгдэхүүний хадгалах хугацаа нэмэгдэх тусам химийн бодис нэмэгдэж байгаа нь шинжилгээгээр тогтоогдсон байна.
Өнөө, маргаашийн ашиг хонжоог харж биш ирээдүйгээ харж амьдаръя. Бид мэдээллийн эрин зуунд амьдарч буй шинэ зууны иргэд, гэтэл харанхуй бүдүүлэг газар амьдарч байгаа юм шиг өөрсдийнх нь төлөө мэргэжлийн хүмүүс үүнийг хэрэглэж болохгүй ээ гэж анхааруулаад шинжилгээг нь хүртэл хийгээд амь насанд халтай гээд байхад хэрэглээд байдаг хэнэггүй зангаа гээх хэрэгтэй. Бараг айл болгонд л зориулалтын бус дор хаяж 1-2 бий. Тэгвэл өнөөдрөөс эхлээд үүнийгээ хэрэглэхгүй байхыг анхааруулж байна. Тав, арван цаасаа хэмнэн байж хуучин сав авч хэрэглэж байгаа олон айл байгаа нь ойлгомжтой. Гэхдээ эрүүл мэнд, үр хойчоо бодох цаг нь аль хэдийнээ ирж, бидэнд заналхийлж байна.
Холбоотой мэдээлэл:
Эрүүл мэндэд заналхийлж буй "хуванцар сав"
Та "хар тугалга"-ны хэмжээ хэтрээгүй хуванцар сав гэдгийг яаж мэдэх вэ?
Х.Даваа
Эх сурвалж: www.dorgio.mn
