Эрс тэс уур амьсгалтай манай оронд бүх насныхан ханиад томуу, чих хамар хоолойн үрэвслээр өвчлөх нь элбэг тохиолддог. Тиймээс манайхны дунд “Ханиад хүрэх нь хэвийн үзэгдэл. Тохирсон эм, антибиотик уухад болно” гэсэн ойлголт байдаг. Тэгвэл олон удаа ханиад, томуугаар өвчилж, түүнийгээ гүйцэд эмчлэхгүй бол чих, хамар хоолойн үрэвслээр өвчилдөг болохыг мэргэжлийн эмч хэлж байна. Энэ удаа гэрийн нөхцөлд чих, хамар хоолойн өвчнөөс хэрхэн сэргийлэх, яаж эмчлэх талаар Сүхбаатар дүүргийн Эрүүл мэндийн нэгдлийн Чих, хамар, хоолойн эмч Б.Ууганцэцэг зөвлөж байна.
ЖАМЦ ДАВСНЫ УУСМАЛ АМ, ХАМАР, ХООЛОЙ, ШҮДЭНД САЙН
Хүн бүр өглөө босоод нүүр гараа угаадаг шиг, өдөр бүр хоол идсэний дараа, ам хоолойгоо зайлж заншаарай. Энэ нь шүд, амны хөндий, хоолойн өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх энгийн арга юм. Ялангуяа, жамц давсны сул уусмалаар хоолойгоо тогтмол зайлж сурах хэрэгтэй. Амандаа давстай ус балгаад толгойгоо гэдийлгэн хамраар амьсгалаа авч, амаараа амьсгалаа гаргахдаа хоржигнуулан хоолойгоо хүчтэй зайлна. Нэг дор 10-15 удаа ингэж зайлвал шүд, ам, хоолойд наалдаж, хуримтлагдсан зүйлүүд гарч ам, хоолой цэвэршинэ.
Өглөө хүний ам гашилдаг. Цаашлаад муухай үнэр, амт гарах нь ч бий. Энэ тохиолдолд дээрх арга үр дүнтэй байдаг. Зарим үед хоолой, хамар хоёроо хамт угааж болно. Үүний тулд дээрх уусмалаа хамраараа татаж хоолой руу оруулах маягаар угаана. Хоолой өвдсөн тохиолдолд зайлах уусмалаа бүлээсгэх хэрэгтэй. Эцэст нь усаа амандаа балгаад гэдийхгүй, зөвхөн амны хөндийг зайлж шүдээ угаах хэрэгтэй.
Чих хамар хоолойн өвчнөөр өвчлөхөөс урьдчилан сэргийлж, эрүүл ахуйн зөв дадал хэвшилтэй болоход дараах зүйлсийг анхаараарай. Юуны өмнө та аяга, тавгаа тусдаа хэрэглэж, гараа байнга угааж заншаарай. Мөн нар, ус, агаараар биеэ чийрэгжүүлэх, биеийн тамир спортоор хичээллэх хэрэгтэй. Аль ч улиралд цагаан идээг түлхүү хэрэглэх нь чухал. Түүнчлэн шүдээ эрүүл байлгах, жамц давсны уусмалаар хоолойгоо тогтмол зайлж байх ёстой. Цаг, агаарт тохируулан хувцаслаж, ажил амралтаа зөв зохицуулах нь эрүүл мэндэд тустай. Хэрэв өвдвөл зохих эмчилгээг эмчийн зааврын дагуу зөв зохистой хэрэглээрэй. Таны чих, хамар, хоолой олон дахин өвдвөл мэргэжлийн эмчид хандан тууштай эмчлүүлэх нь хамгийн чухал юм.
ЭМ ХООЛОЙ РУУ ОРОХГҮЙ БАЙХ НЬ ЗӨВ ДУСААСНЫ ШИНЖ
Хэрвээ энэ өвчнөөр өвдсөн тохиолдолд эмчийн зөвлөсний дагуу эм, бэлдмэлийг хэрэглэх хэрэгтэй. Тиймээс танд хамарт хэрхэн эм дусаах талаар зөвлөе. Юуны өмнө хамраа сайн цэвэрлэх хэрэгтэй. Хамарт эм дусаахдаа толгойгоо хагас гэдийлгээд, дусаах тал руугаа бага зэрэг хазайж өгнө. Дараа нь эмчийн заасан дуслын тоогоор дусаан, хамрын угалзыг чимхэж, толгойгоо бага зэрэг бөхийлгөнө. Энэ үед хамраараа эмийг нармай руугаа зөөлөн татаж өгнө. Хэсэг хугацаа (1-2 минут) өнгөрсний дараа хамрын нөгөө талын хөндийд дээрхийн адил дусаана. Хамарт эм зөв дусаасны шалгуур нь эм хоолой руу орохгүй, гадагшаа гоожихгүй байх явдал юм.
ЧИХЭНД 30 ХЭМИЙН БҮЛЭЭН ЭМ ДУСААХ НЬ ЗОХИСТОЙ
Чихэнд дусаах эмийг бага зэрэг бүлээсгэнэ. Хэтэрхий халуун буюу хүйтэн уусмал дусааж болохгүй. Ойролцоогоор 30 хэм хүртэл бүлээсгэх хэрэгтэй. Хэрэв булаг гоожиж байвал чихээ эхлээд заавал цэвэрлэнэ. Өвчтөний толгойг эрүүл тал руу гэлжийлгэх, эсвэл хажуугаар нь хэвтүүлж том хүнд чихний дэлбээг арагш дээш нь, хүүхдэд арагш доош нь татаж чихний нүхийг чөлөөтэй болгоод эмчийн заасан дуслаар эмийг дусаагаарай. Чихний гэдсэн дээр долоовор хуруугаараа хэд хэдэн удаа огцом дарах ёстой. Үүний дараа 5-7 минут хөдөлгөөнгүй байх буюу эрүүл талаараа хэвтэнэ. Эм дусааснаас хойш өвчтөний хоолойд амтагдаж байвал дусаалт зөв болжээ гэж дүгнэнэ.
ХАМАР УГААХ ҮЕД ЯРИХ, ЗАЛГИХ ХӨДӨЛГӨӨН ХИЙЖ БОЛОХГҮЙ
Ариутгах уусмал болон давсны сул уусмалаар хамрын хөндийг угаахдаа өвчтөн угаах шингэнийг хамартаа гүнзгий татаж оруулна. Хэсэг хугацааны дараа нийж гаргана. Хэд хэдэн удаа энэ маягаар давтан угаана. Харин эргүүлэн нийхдээ нэг талын хамрын нүхийг бөглөж байгаад, нөгөө талаа нийж гаргана. Хоёр талаа ийнхүү ээлжлэн нийж цэвэрлэнэ. Хамар угаах үед ярих, залгих хөдөлгөөн хийж болохгүйг анхаарах хэрэгтэй.
