Хүний биеийн Са болон Р хэмээх эрдэс бодисын солилцооны алдагдлаас ясанд өөрчлөлт гарсанаар рахит өвчин үүсдэг. Уг солилцооны алдагдал нь ясны хөгжилд онцгой үүрэг гүйцэтгэдэг Д амин дэмийн дутагдалд хүргэдэг.

Хоол хүнсээр орох Д амин дэмийн дутагдлаас ч уг өвчин үүсэх талтай. Гэвч нарны гэрлийн хэт ягаан туяаны нөлөөнд арьсан дор Д амин дэм үүсдэг тул нар агаарт бага гарсантай холбоотой амин дэмийн дутагдал үүсч рахит өвчнөөр өвддөг. Энэ өвчин манай оронд нэлээд элбэг тохиолддог нь хүйтний улирал удаан үргэлжилдэгээс үүдэлтэй.
Мөн төрөлхийн Д амин дэмийг задлах чадваргүй байх, элэг ба бөөрний өвчнүүд, Д амин дэмийг шимэгдүүлэх үйл ажиллагааны алдагдал зэрэг бусад олон шалтгаанаар рахит үүсдэг.
Дутуу нярай хүүхэд, жирэмсэн үедээ шим тэжээлийн бодис болон нар агаарын дутагдалтай байсан эхийн хүүхдүүд өртөмтгий бүлэгт багтана. Ихэнхдээ дөрвөн сараас хоёр нас хүртэлх хүүхдүүд Д амин дэм дутагдалын рахитгаар өвчилдөг.

Рахитын үед дараах шинжүүд илэрнэ:
• Хөхөө хөхөхдөө болон унтаж байхдаа хөлрөх
• Тайван бус буюу цочромтгой болох
• Нойрондоо муудах
• Хурц үнэртэй шээх
• Ясанд гарах өөрчлөлтүүд:
• Гавлын яс зөөлрөх
• Өвчүү хавирганы зааг дээр овойж тэмтрэгдэх
• Уг өөрчлөлтөөс толгойн хэлбэр алдагдан дөрвөлжин болох, зулай хэвийн хүүхдийнхээс хожуу битүүрэх
• Хөл X болон О хэлбэрээр мурийх
• Нуруу мурийх
• Шагай, өвдөг, бугуйн яснууд төвийж томрох
• Булчингийн хүчдэл сулрах буюу хөгжил нь хоцрох тухайлбал: хожуу мөлхөх ба хөлд орох
• Хожуу шүдлэнэ эсвэл паалангийн гажиг илрэх, эрт шүд хорхойтох, шүдлэлтийн дэс дараа алдагдах Рахит бол суурь эмгэг учир рахиттай хүүхдүүд суулгалт, амьсгалын замын халдварт өвчнүүд, ясны хугарал өвдөлт зэрэгт өртөмтгий байдаг бөгөөд дээрхи өвчнүүдээр өвчилбөл эрүүл хүүхдээс хүнд өвчилдөг. Хүүхдийг эмч анхааралтай үзэж зовиуруудыг асуусаны үндсэн дээр рахит гэж оношилсон бол доорхи шинжилгээнүүдээс аль боломжтойг хийнэ. Үүнд:
• Цусны шинжилгээ: цусанд дахь химийн бодисууд болох кальци, фосфор зэргийг хэмжээг үзэх зорилгоор хийж болно.
• Шээсний шинжилгээ: хоногийн шээсэнд дээр дурдсан бодисуудын хэмжээг үзэж болно
• Гэрлийн шинжилгээ: бугуй, өвдөг, цээжний ясанд рахитын үеийн ясны сийрэгжлийн шинж гарсан эсэхийг шалгахаар хийж болно.
Ямар эмчилгээ хийх вә?
Манай оронд рахит өвчин бага насны хүүхдүүдийн дунд элбэг тохиолддог. Эмчилгээнд эмч дараах эмийг бичиж өгнө.
Урьдчилан сэргийлэх эмчилгээ: хоёроос доош насны хүүхэд бүрт зайлшгүй өгнө: Сар бүр 1 капсул амин дэмД(Дулааны улирал болох 6,7,8,9-р сараас бусад саруудад)
Рахит өвчний эмчилгээ: Рахитын шинж тэмдэг илэрсэн хүүхдэд өгнө: 1 кадсул амин дэм Д-г Даваа, Пүрэв гаригуудад (7 удаагийн бүрэн тунг өгч дуустал,) Зарим тохиолдолд өер төрлийн Д амин дэмийг өдөр бүр хэрэглэх тунгаар эмч бичижболох юм. Д Амин дэмийг ЗӨВХӨНэмчийн заавраар зааврындагуу хэрэглэнэ. Д амин дэмийн тун хэтэрвэл хүүхдэд амин дэмийн хордлогын эмгэг илрэх
аюултай.
Рахитаас урьдчилан сэргийлэх боломжтой юу?
Урьдчилан сэргийлэх 2 үе байдаг:
1. Эхийн хэвлийд байх үед
2. Төрсний дараа үед
Д Амин дэм ихээр агуулагдсан хүнсний зүйлс хэрэглэх, нар салхинд хангалттай гаргах нь рахитаас сэргийлэхэд тустай билээ.
Жирэмсэн эхчүүдийн Д амин дэмээр баялаг хоол тэжээлээр хангах хэрэгтэй.
Д Амин дэмээр баялаг хүнсний зүйлс: Хөхөө хөхүүлж байгаа эхчүүд болон 6-аас дээш сартай хүүхдүүдэд аль болохоор эдгээр зүйлсийг илүү хэрэглэж байх нь зүйтэй. Үүнд:
• Сагамхай загасны элэгний тос
• Загасны тос, өөх (яргай загас, сардина загас)
• Элэг болон үхрийн мах
• Өндөгний шар
Цэвэр агаарт хангалттай гаргах: Манай орны нөхцөлд хүүхдийг нар салхинд хангалттай гаргах нь нэн чухал зүйл юм. Гэвч дулааны улирал болоход хүүхдийг хэт удаан наранд байлгаж арьсыг нь наранд түлэх, наранд цохиулахаас болгоомжил.
Санагтун!
Хүүхдэд тань дараах шинжүүд илэрвэл эмчид хандана уу?
• Хүүхэд хөхөө хөхөх болон унтаж байхдаа хөлрөх
• Хүүхэд нойрондоо муудан хэт цочромтгой болох буюу бие бялдрын өсөлт хөгжил хоцрох
• Хәл, нуруу бусад яснууд мурийх болон бусад төрлийн ясны өөрчлөлт гарвал
• Толгой цамхаг хэлбэртэй болох (дөрвөлжин)
• Шагай, бугуй, өвдөг зэрэг үеүдээр төвийн томорвол
• Ясны хугарал тухайлбал ясны хугаралд хялбархан өртөх хандлагатай бол