Монгол орны бэлчээрийн даац хэтэрч, цөлжилт хүрээгээ тэлсээр байгаад салбар салбарынхан халагласаар байгаа. Тэгвэл эрдэмтэн мэргэд олон жилийн судалгааны ажлын үр дүнд энэ хүндрэл бэрхшээлээс гарах гарцыг нээсэн байна. Монголын шинжлэх ухааны ололт нэвтрүүлэх төв эрдэмтэдтэй хамтран “Технологийн карт” боловсруулжээ. Энэ нь Монголын экологийн зөв хөгжилд нэмэр болох аргачлал, шинэ технологи, иновациудыг төлөвлөж гаргасан заавар зөвлөмж гэнэ. “Технологийн карт” нь хоёр үндсэн аргачлалтай. Нэгдүгээрт, уураглаг ургамлыг Монгол оронд тариалснаар цөлжилтөөс бүрэн сэргийлж чадах юм байна. Эрдэмтэд 50 жилийн судалгаа, шинжилгээндээ тулгуурлан бургалдайн сортын царгас ургамлын үрийг гаргаж авчээ. Монгол оронд устаж үгүй болсон энэ ургамал нь уургаар баялаг аж. Олон наст ургамал болохоор үрийг нь нэг удаа суулгахад 13-15 жил тогтмол ургадаг байна. Малчид хадлантайгаа адил авч, малаа тэжээлд оруулах болно гэсэн. Энэхүү ургамал нь малын ашиг шимийг нэмэгдүүлэхэд нэн тустай. Уургаар баялаг болохоор малын жин нэмэгдэж, өөхөн тарга багасч, махан масс нэмэгдүүлэхэд чухал үүрэгтэй. Ингэснээр малын махнаас бидний ялгаад хаядаг өөх гэдэг зүйл үгүй болохыг эрдэмтэд хэлж байгаа юм. Үүнийг шинжлэх ухаан олон жилийн туршилтын үр дүнд баталсан байна. Царгасыг малчид өөрсдөө суулгаж, ургуулах бүрэн боломжтой гэнэ. Нэг га талбайд 10 кг үр орно. Хэрэв долоо хоног тутамд услаад байвал зундаа гурван удаа хадлан авах аж. Арван кг үрийг нэг удаа суулгахад 13-15 жилдээ ургаад л байна. 100 толгой малд 210 хоног тэжээл өгчихнө. Тэгэхэд тэр айл малынхаа зөвхөн махан ашиг шимээс найм орчим сая төгрөгийн цэвэр ашиг нэмж олох тооцоо гарчээ. Мөн царгасыг нийслэлийн гэр хорооллын айлууд хашаандаа тарьж болох юм байна. Царгас бол азотоор хооллодог. Тэр азотоо хөрс рүү шахдаг. Хөрсний азот сайжирвал үржил шим нь тэр хэмжээгээр нэмэгдэнэ. Тэгэхээр хот суурин газрын гэр хорооллын айлууд хашаандаа царгас тариад, бичил ногоон байгууламж, агаар цэвэршүүлсэн эко орчин бүрдүүлж болох нь ээ. Хөрсний болоод агаарын бохирдол нэлээд их хэмжээгээр бууруулахад тустай аж.
“Технологийн карт”-ын хоёр дахь үндсэн ажил нь малыг хөнгөлөхдөө шинжлэх ухааны ололт дээр суурилсан нээлт. Үүнийг Нилбаатар гэдэг эрдэмтэн 40 жил туршиж боловсруулжээ. Багаж тоног төхөөрмжийг электрон өндөр технологит хувиргах ажил дээр Монголын шинжлэх ухааны ололт нэвтрүүлэх төвийн тэргүүн Л.Дуурсах ажиллаад сайжруулсан байна. Хамгийн гол нь малын төмсгийг суга татахгүйгээр хөнгөлөх аж. Төмсгөнд хоёр төрлийн судас байдаг. Нэг нь үр тогтоодог, нөгөөх нь сэрэл өдөөдөг. Тэдгээр судсыг цахилгаан төөнүүрээр тасална гэсэн үг. Тэгэхээр мэдээж хээлтүүлэх чадваргүй болно. Маханд нь ямар нэгэн шивтэр зэрэг амт орохгүй. Ингэснээр төмсөг өөрөө шимэгдээд уураг болж бие рүүгээ тардаг байна. Хурга, ишгэндээ төлөг шиг. Төлгөндөө нас бие гүйцсэн том эр хонь шиг тийм том биетэй болох ажээ. Энэхүү шинжлэх ухааны ололт дээр суурилсан иновацийг Монголд нэвтрүүлснээр нэг их наяд хэмжээний төгрөгийн махан ашиг улсын төсөвт орж ирэх боломжтой гэнэ. Мөн уургаар баялаг царгасаар малаа тэжээх юм бол бид жилдээ ийм хэмжээний ашиг хүртэнэ гэдгийг эрдэмтэд хэлж байна. Малаа царгасаар уурагжуулж, төөнөж хөнгөлөх юм бол энэ хоёрын үр дүнд хоёр их наяд төгрөгийн хэмжээний махан ашиг Монголд орж ирэх ажээ.
