 Хүн төрөлхтөн өөрсдийн гараар бүтээсэн технологийн хөгжлөөс зугтааж эхэлжээ. Үүний тод жишээ нь АНУ-ын Баруун Виржиниа муж дахь Грийнбанк тосгон юм. Энэ тосгонд утасны сүлжээ байхгүй, Wi-Fi сүлжээ ашиглах боломжгүй. Хуучны радио давтамжийн бүс хэвээрээ байгаа 34 мянган хавтгай километр газар нутаг бүхий энэ тосгонд зөвхөн суурин утас ашиглаж болно. 2011 оноос эхлэн тус тосгонд иргэд нүүдэллэн очиж эхэлсэн бөгөөд одоогоор байнгын 147 оршин суугчтай гэнэ. Тэндхийн хүмүүсийн амьдрал маш амгалан тайван бөгөөд мал аж ахуй, газар тариалан эрхлэх сонголтыг сайн дураараа хийдэг аж. Грийнбанк тосгоныг зорьж очих хүний тоо жил бүр аажмаар нэмэгдэж байгаа бөгөөд 2013 онд л гэхэд 36 хүн сайн дураараа нүүж очжээ. Анхандаа Wi-Fi, гар утасны сүлжээ зэрэг цахилгаан соронзон долгионд хэт мэдрэг буюу тархины, зүрхний өвчтэй болсон, нүдний хараа муудсан, арьс загатнадаг болсон гэх мэт зовиуртай хүмүүс тус тосгоныг зорьж очдог байсан бол сүүлийн жилүүдэд ийм зовиургүй ч өөрсдийн эрүүл мэнддээ санаа тавихыг эрмэлзсэн гэр бүлүүд нүүж очих болжээ. “Чихэнд минь байнга шуугиан сонсогдох болсон тэр үеэс өвчин маань эхлэлтэй. Сүүлийн хэдэн жил утасгүй интернэт, гар утасны сүлжээ, компьютер, зурагт гэх мэт хэт их соронзон долгион ашигласны улмаас би унтаж ч чадахаа байсан. Бүхий л хугацаанд өвдөж зовиурладаг болсон. Миний муур Мими ч гэсэн үүнээс болоод гэрээсээ нэгмөсөн зугтсан гэж би боддог” гэж Сан Диего хотын нэгэн банкны дэд ерөнхийлөгч байсан 50 настай Дебора Кони ярьжээ. Тэрээр цахилгаан соронзон долгионгүй Грийнбанк тосгоны уугуул оршин суугч бөгөөд 2011 онд амьдарч байсан хуучин гэрийнх нь ойролцоо 100 хүрэхгүй метрийн зайнд Wi-Fi үүсгүүр тавигдсанаас хойш өвчиндөө шаналах болсон нэгэн юм. Грийнбанк тосгоны уугуул оршин суугчид түүнтэй адил ухаалаг хэрэглээнээс болж нүүр улайх, арьс загатнах, толгой өвдөх, нойргүйдэх, сэтгэл гутрах, цочимтгой болох, мартах, даралт тогтворгүйтэх, хараа муудах зэрэг асуудлаас болж амьдарч байсан газраа орхиж байжээ. Дэлхийн улс орнуудад ухаалаг утасны хэрэглээг сургуулийн орчинд хязгаарлах, хүүхэд нь ухаалаг утас хэрэглэвэл эцэг, эхэд нь хариуцлага тооцох зэргээр арга хэмжээнүүдийг авсаар байна. Олон улсын эрдэмтэд гар утаснаас ялгарах соронзон долгион нь хүний эрүүл мэндэд хор нөлөө учруулж байгааг баталсаар байгаа юм. Түүнчлэн сүүлийн жилүүдэд хүмүүсийн идэвхтэй хэрэглээ болсон утасгүй интернэт буюу Wi-Fi сүлжээ нь иргэдэд, ялангуяа хүүхэд, жирэмсэн эмэгтэйчүүдэд хортой нөлөө үзүүлдэг тухай судалгаа, нийтлэлүүд шуугиан тарих болов. Тодруулбал, мэдрэл, нөхөн үржихүйн өвчлөлд хүргэж, тархины үйл ажиллагааг удаашруулж, зүрхэнд дарамт үүсгэн хорт хавдрын эрсдлийг нэмэгдүүлдэг талаар Олон улсын эрүүл мэндийн байгууллагаас гаргасан 10 баримтад дурдсан байна. Энэ талаар бид өмнө нь нийтэлсэн “Хүүхдийг Wi-Fi сүлжээнээс хамгаалья” нийтлэлдээ тусгасан билээ. Хэт их цахим хэрэглээ нь зөвхөн хүүхдүүд гэлтгүй томчуудыг ч бодит амьдрал, амьд харилцаанаас хөндийрүүлж, ганцаардмал байдал оруулж байгаа нь амьдралд хэдийнэ нотлогдоод байна. Тиймээс хортой, хоргүй гэж маргаж суухын оронд хүн төрөлхтөнд улам бүр заналхийлж буй технологийн асар хурдтай дэвшлүүдийг аль болох зохистой хэрэглэж, эрүүл мэнд, ирээдүйдээ анхаарал тавихыг олон оронд уриалсаар. “Зууны мэдээ” сонин нэгдүгээрт, төрийн өмчит сургуулиудад ухаалаг утасны хэрэглээг бодлогын шийдвэрээр хязгаарлах /зарим сургууль дотоод журмаараа хэрэгжүүлээд эхэлсэн/, хоёрдугаарт, хүүхдийн орчинг Wi-Fi сүлжээнээс чөлөөлөх саналыг дэвшүүлсэн цуврал нийтлэлүүдийг хүргэж байгаа билээ. Зоогийн газар, кино театр, автобусны буудал гээд хаа сайгүй утасгүй интернэтийн үнэгүй сүлжээгээр хүрээлэгдсэн өнөөгийн нөхцөлд ухаалаг утасны хэрэглээг хязгаарлах тийм ч амаргүй. Тиймээс сургуулийн орчинг Wi-Fi сүлжээнээс чөлөөлснөөр хүүхдүүдийн донтоод байгаа ухаалаг утас, онлайн хэрэглээг бууруулах бас нэгэн гарц юм. Эцэг, эхчүүд хүүхдийнхээ ирээдүйн эрүүл мэндэд хөрөнгө оруулж, Wi-Fi төхөөрөмжөө шөнийн цагаар салгаж байх, үүнийг бусаддаа санал болгохыг бид уриалж байгаа билээ. Эх сурвалж: Bolod.mn |
