Oффисын суугаа ажил, буруу амьдралын хэв маяг, хүнд зүйл өргөх, хүнд болон хөнгөн төрлийн гэмтлийг эмчлэлгүй удаан хугацаар явах зэргээс болж сүүлийн жилүүдэд Монголчууд маань нуруу нугасны өвчнөөр өвчилж, олон мянган хүн хаана хандахаа мэдэхгүй өвчиндөө шаналж байна.

Тэгвэл “Топаз” эмнэлэг нурууны өвчнийг эмчлэх ПЛАЗМАНУКЛЕОПЛАСТИК эмчилгээг Монголдоо анхлан нэвтрүүлжээ.

Энэхүү шинэ дэвшилтэд хагалгааны талаар тус эмнэлгийн Мэдрэлийн мэс заслын зөвлөх эмч, Клиникийн профессор Нуруу нугасны эмгэгийн, сэргээн засах нийгэмлэгийн Тэргүүн, Ш.Болдтой ярилцсанаа хүргэж байна.

-Шинэ технологи нэвтрүүлж хагалгаанд хэрэглэж байгаа юм байна. Энэ талаараа?

-Манай эмнэлэг өнгөрсөн оны зургадугаар сард нээгдэж үйл ажиллагаагаа явуулж эхэлсэн. Жил хүрэхгүй хугацаанд амжилттай сайн ажиллаж байна. Ерөнхий мэс заслын хагалгаа болон дурангаар цөсний хүүдий авах хагалгаа нэлээдгүй олон хийгдлээ. Өвдөг, төвхний үе солих, мэдрэлийн чиглэлийн мэс заслын хагалгаанууд мөн хийгдсэн. Тухайлбал, тархины хавдар авах хагалгаа болон нугасны хавдар авах, нурууны төрөлхийн эмгэг, өөрчлөлт болох тахир, мурий болсон нурууг засч тэгшилэх мэс заслыг амжилттай хийлээ.

Нурууны завсрын жийрэг зөөлөн эд буюу /эмнэлгийн хэлээр/ диск гэж ярьдаг. Тэр диск эвэрч нугас мэдрэл рүүгээ дарсан тохиолдолд тэр дискийг авч оронд нь орлуулж хийж, бэхэлдэг энэ төрлийн мэс заслууд нэлээдгүй их хийгдсэн байна.

-Техник технологи хөгжсөн энэ эрин зуунд анагаахын шинжлэх ухаан нэлээдгүй их хөгжиж байгаа. Манай улсын хувьд?

-Дэлхийн нийтийн хэмжээнд анагаахын шинжлэх ухаан эрчимтэй хөгжиж байна. Үүнийгээ дагаад манайд бас сайн хөгжиж ирлээ. Энэ нь мэдээллийн технологи бүрэн нэвтэрсэнтэй холбоотой. Олон улсын  хэмжээнд хийгдэж буй эмчилгээний шинэ аргууд маш хурдан шуурхай хугацаанд эмнэлгийн практикт нэвтэрч орж ирэх болсон. Гаднаас үүнтэй холбогдуулж аппарат, багаж, тоног төхөөрөмжүүдийг аль болох хурдан шуурхай хугацаанд нэвтрүүлж оруулж ирж байна. Урьд өмнө хийгдэж байсан уламжлалт мэс заслуудаас сүүлийн үе рүү аль болохоор хагалах хэмжээ оврыг багасгах, жижиг хэмжээний зүсэлтийг хийж эрүүл эд эрхтнийг гэмтээхгүйг хичээж, эрсдэл багатай хагалгаа хийх арга манай анагаах ухааны бүхий л салбарт маш их эрчимтэй хөгжиж яваа.

-Тухайлбал?

-Нуруу нугасны мэс засал дээр тодруулж ярья. Өмнө нь нурууны диск ивэрхийний зөвхөн ивэрсэн хэсгийг аваад бэхэлгээг хийдэггүй байсан. Үүний улмаас нурууны бэхэлгээ зохих хэмжээгээр алдагдаж нугалам хооронд холхилд үүсч цаана нь авагдаагүй үлдсэн дискний хэсэг дахиж ивэрж гаргаад хагалгаанд давтан орох тохиолдол их гардаг байлаа. Та бүхэн сонсож байсан байх. Нурууны хагалгаанд орохоор дахиж ордог гэх яриа түгээмэл дэлгэрсэн.

1990 оноос зэвэрдэггүй ган бэхэлгээг хийж байсан. Зэвэрдэггүй ган бэхэлгээ нь их хүнд металл. Энэ нь тухайн үедээ дэвшилттэй арга байсан юм. Гэхдээ сөрөг нөлөө ихтэй болохоор нь уг бэхэлгээг хийхээ больсон. Тэгээд титан нь гэх маш хөнгөн, хамгийн бат бөх металлаар бэхэлгээгээ хийж эхэлсэн. Үүнийг сансрын хөлөгт ихээр хэрэглэж ирсэн. Харин анагаах ухаанд протез буюу хиймэл үе ясны бэхэлгээнүүдэд зориулалтаар хэрэглэх олон улсын стандарт материал болсон. Уг титанаар бэхэлгээг хийж эхэлснээр нурууны мэс засалд давтан орох асуудал халагдсан.

Харин сүүлийн үед аль болох хагалгаа хийхгүй ямар арга байна гэдэг эрэл хайгуулыг хийж байна. Олон янзын арга бий. Нурууны ивэрсэн диск рүү тусгай зориулалтын зүүгээр хатгаж, тэр дотроо зүүнийхээ голоор тусгай багаж оруулж дискийн цөмийг эвдээд маш хүчтэй вакуум соригчоор соруулан цаашаа мэдрэл рүү дарсан хэсгийг татаж агшаадаг. Энэ аргыг нэг хэсэг их хэрэглэсэн. Үүний дараа 5-6 жилийн өмнөөс мөн диск рүүгээ тусгай зүүгээр хатгаад тусгай электрод оруулж түлж хорчийлгодог аргыг хэрэглэж байлаа. Одоо хүртэл энэ аргыг Хятадад хэрэглэдэг. Уг арга нь хагалахгүйгээр эмчилж байснаараа онцлог байсан юм. Харин өндөр хэмтэй халуун оруулж дискийг хорчийлгодог болохоор нугас мэдрэл рүүгээ нөлөөлж урт, богино хугацаанд  саа үүсгэх, мэдрэл дагасан өвдөлт нэмэгдэх сөрөг. нөлөө ихтэй байсан. Мөн хатгасан зүүнийхээ голоор лазер оруулж түлж, хорчийлгох аргыг гадны улс оронд хэрэглэх болсон. Энэ нь түрүүний арга шиг сөрөг нөлөө нэлээд их бүртгэгдсэн.

-Одоогийн хэрэглэгдэж байгаа шинэ аргад сөрөг нөлөө бий юу. Үр дүн нь хэр байна?

-Хамгийн сүүлд гарч ирсэн шинэ арга нь зүүгээр хатгаад тусгай залууртай электрод оруулаад диск жийрэвний ирэвсэн хэсэгт тусгай аппаратны тусламжтай диксний цөмөөс сийвэн ялгаруулж тэрний хүчээр эрүүл хэвийн байдалд оруулж буйгаараа дэвшилттэй боллоо. Энэ арга дээр хүндрэл, сөрөг нөлөө өнөөг хүртэл гадны оронд болон манайд бүртгэгдээгүй байна. Үр дүнгийн хувьд 80 хувь. Энэ нь олон улсын үр дүнгийн стандарт. Эмчилгээний энэ шинэ дэвшилтэд арга манайд өнгөрөгч оны 11 сараас нэвтэрлээ. Бид нар Солонгосын U & I компани анх үйлдвэрлэсэн LDISQ  аппаратыг оруулж ирэн эмчилгээнд нэвтрүүлсэн. Маш их үр дүнтэй байгаа нь бид нарт ажиглагдаж байна. Одоогоор 20 гаруй хүнд эмчилгээ хийсэн. Үр дүнгүй болсон тохиолдол нэг бий. Гэхдээ энэ өвчтөн өмнө нь Солонгос улсад хагалгаа хийлгэсэн нь дахисан. Хагалгааны дараах хэсэгтээ хатуу сорви үүссэн байсан учраас зүүний үзүүрээр оруулж байгаа залуур маань тэр сорвинд тулж тээглээд цаашаа явахгүй байснаас болж үр дүнгүй болсон юм. Гэхдээ энэ нь хүндрэл бол биш. Одоогоор бол хүндрэл гарсан тохиолдол бүртгэгдээгүй байна.

-Бусад оронд ямар аргыг хэрэглэж байна?

-Би хойд, урд хоёр хөршийнхөө хийж байгаа эмчилгээний байдлыг судалж үзлээ. Урд хөршид энэ арга одоогоор нэвтэрч орж ирээгүй байна. Нөгөө л электрод оруулж түлдэг аргаа хэрэглэж байна. Харин ОХУ-ын том хотуудад зүүнийхээ голоор лазер оруулан түлдэг эмчилгээ нэлээд эрчимтэй явагдаж байсан. Одоо бол манай хэрэглэж байгаа аргатай төстэй аргыг хэрэглэх болсон. Гэхдээ зүүнийхээ үзүүрт залуур байхгүй, хэд хэдэн чиглэл рүү шулуун шугамаар явуулж хөлдөөх аргыг хэрэглэж байна.

-Манай улсад нуруу, нугасны өвчлөл хэр тохиолдож байна. Шалтгаан нь юунаас болж байх юм?

-Ер нь нурууны эмгэг маш элбэг тохиолдож байгаа. Манай улсын хувьд өндөр настай хүний өвчин гэж яригдаж байсан. Гэтэл одоо залуужсан. Өвчлөх шалтгаан нь хөдөлгөөний хомстолтой холбоотой. Суугаа ажилтай хүмүүс их болсон. Энэ хөдөлгөөний хомсдолтой холбоотойгоор араг ясны булчингийн хөгжил жигд бус хөгжиж үүний улмаас нуруунд ирж байгаа ачааллыг жигд бус хүлээж авдаг. Нуруунд ирж байгаа ачааллыг жигд бус хүлээж авч байгаагийн улмаас нурууны завсрын жийрэг дискэнд ачаалал жигд бус хүлээж авч гэмтэл үүсгэдэг. Энэ нь нуруу нугас руугаа нөлөөлж мэдээ алдах, өвдөлт өгдөг хүндрэл гарч ирнэ.

Дээр үед малчид нурууны өвчнөөр өвдлөө гэж барагтай бол ярьдаггүй байлаа. Харин сүүлийн үед малчид мотоцикл ихээр унаж хэрэглэх болсон. Морин дээрээ босоо давхидаг Монгол байхаа больсон. Адуу, малаа мотоциклоор хураадаг. Үүнээс болж малчдад нурууны өвчлөл ихсэх болсон. Амортизатор муутай, хатуу дугуйтай мотоцикл унаж яваа. Өөрсдөө ч хэлдэг мотоцикл унахаар нуруу их өвдөж байна гэдэг. Миний зөвлөгөө бол мотоциклоо хаяад морио уна гэж хэлдэг.

Хотжилттой холбоотой хүмүүс оффисын суугаа ажилтай болсон. Нэг хэвийн  зогсож байдаг. Эсхүл үргэлж компютерийн ард суудаг ажил хийдэгтэй нь холбоотой.

-Таны өгөх зөвлөгөө. Ямар дасгал хөдөлгөөнийг хийх вэ?

-Өглөө нэг гүйчхээд, гимнастик хийгээд болчихлоо гэж үзэж болохгүй. Үүгээр хязгаарлавал нүглийн нүдийг гурилаар хуурна гэдэг нь болно л доо. Тийм учраас суугаа ажилтай хүмүүс ширээн дээрээ сэрүүлэгтэй цаг тавь. Сэрүүлэг нь нэг цаг тутамд дуугарч байхаар тавиад бүх биеийнхээ чилээг гаргах хөдөлгөөн хийж хэвших хэрэгтэй. Сэрүүлэг дуугарахгүй бол хүн санаагаараа босч биеийнхээ чилээг гаргана гэж хэзээ ч байхгүй. Суусаар байгаад ажлаа дуусгадаг.

Тэгээд босоход хүзүү, толгой нь чилж бөөн өвдөлт болчихсон байдаг. Энэ нь явсаар явсаар өвчин болж хувирч байгаа юм. Тэгэхээр ерөөсөө сэрүүлэг дуугарахад “за намайг заавал хөдөл гэж байна” гээд биеэ чилсэн, чилээгүй босоод сайхан эвшээж байгаад суниа. Эвшээнэ гэдэг чинь маш сайн рефлекс. Хүмүүс эвшээхээр бүдүүлэг гээд их дургүйлхдэг. Эвшээж байгаад сайхан суниа. Суниахаар бүх булчингууд бүх хортой бодисуудыг шахаж гаргаад цэвэр хүчилтөрөгчөөр хангаж авдаг. Тэгээд хүзүү, толгойгоо сайн хөдөлгөөд цээжээ хоёр тийш нь хөдөлгөж үетэй болгоноо хөдөлгө. Энэ нь хэдхэн секундийн хөдөлгөөн. Ингэхэд хүний ажлын цагаас их цаг авахгүй ээ. Ингэж чилээгээ гаргаад байх юм бол өвдөхгүй. Өвдөхөөс мөн урьдчилан сэргийлж чадна.

Үүнээс гадна фитннес, аэробика, йога, хийн дасгал гээд өчнөөн хөдөлгөөний дутагдлаас сэргийлэх арга байна. Орчинд үед хичээллэх клуб нь хөгжсөн. Түүнчлэн хийж болох дасгал, хөдөлгөөний ном хүртэл гарч үүнээс сураад гэрийн нөхцөлд өөрсдөө хийх боломж хэдийнээ бүрджээ.

Хятад хүний урт наслалт нь хийн дасгал, дугуй, цаг тутамд гаргаж байгаа биеийн чилээ. Энэ нь урт наслалтынх нь гол хүчин. Мөн хоолоо тохируулж хэрэглэх нь зүйн хэрэг.

-Энэ өвчин хэдэн насны хүмүүст тохиолдож байна?

-Манай улсад их залуужиж байна. Одоо 18 настай хүүхдүүд нурууны дискний ивэрхийнээс болж хагалгаанд орж байгаа тохиолдол нэлээн болсон. Дээр үед энэ хагалгааг залуучуудад хийгддэггүй байлаа.

-Өвчлөл залуужаад байна уу. Залуучууд эрүүл мэнддээ анхаарахгүй байна уу?

-Залуучууд эрүүл мэнддээ анхаарахгүй байна. Манай улсын хувьд бүсэлхий нурууны энэ өвчлөл их элбэг тохиолдож байна. Өмнөд Ази, Африкийн орнуудад Солонгос улсын  хүн амын дунд хүзүүний өвчин элбэг тохиолддог. Энэ нь толгой дээрээ юм тавьж явдаг. Үүнээсээ болж хүзүүний ачаалал ихэснэ. Гэхдээ манай улсад энэ хүзүүний эмгэг бага тохиолддог.

-Бүсэлхий нурууны  өвчлөл манай улсын эрс, тэс уур амьсгал нөлөөлдөг байх?

-Тийм байж болно. Хүйтэн, чийгтэй нөхцөл нуруунд их нөлөөлнө. Манай улсын охидууд нуруугаараа их нимгэн хувцасладаг. Тэгэхээр нуруугаараа их дулаан байх хэрэгтэй. Мөн өөрийнхөө биеийн жинд тохирсон хэмжээний ачааллыг нуруундаа авах хэрэгтэй. Тэрнээс биш их мундаг бяртай хүн болох гээд гэнэт хүнд зүйл өргөж нуруугаа гэмтээдэг.

-Эдгээр хүмүүс яаж сэргийлэх үү?

-Спортоор хичээллэж байгаад хаячихсан хүмүүс нурууны өвчнөөр нэлээн өвчилж байна. Юу гэхээр спортоороо хичээллэж байх үед бүх биеийн булчин маш сайхан жигд хөгждөг. Гэтэл спортоо хаячихлаар зарим чангарсан булчин нь тэр чигтээ үлдээд зарим нь суларчихдаг. Үүнээс болж булчингийн тэнцвэрт байдал алдагдана. Энэ тохиолдол нэлээдгүй бий. Хөөрхий энэ тамирчдыг маань нас ахиад ирэхээр “чиний амжилт гаргадаг нас дууслаа. Одоо тэтгэвэртээ гар” гэдэг. Ингээд заримыг нь дасгалжуулагч хийлгэдэг. Өөрөө хөдлөхгүй хэдэн хүүхдээ дасгал хий гээд хаячихдаг тал ажиглагддаг юм. Тэгэхлээр миний бодлоор тамирчдыг нас, насны ангилалаар нь ачааллыг нь багасгасан тэмцээн, уралдааныг явуулж, спортоор нь хичээллүүлдэг баймаар санагддаг. Тамирчддаа хайрлаж, тэр төрлөөр нь дасгалжуулалт хийлгэдэг байх нь чухал. Ингэвэл нурууны өвчлөлөөс сэргийлж чадна.

-Нэгэн эмэгтэй нурууны хагалгаанд орсныхоо дараа төрлөө гэж бодъё. Тэгэхэд ямар нэг зовиур илрэх үү?

-Мэс заслаа хийлгээд эмчлэгдсэн хойно бол хэвийн төрөлтөөрөө төрж болно. Харин нурууны өвдөлттэй, нуруу, нугасны мэдрэл рүү нөлөөлсөн байгаа тохиолдолд өөрөөрөө төрөх нь хүндрэлтэй байдаг. Ялангуяа ууц, нуруугаар өвддөг хүн бол төрөлт явагдах үед умдагны заадсаар салах тохиолдол бий.

-Нурууны мэс засалд орсны дараа эдгэрэлт хэр хугацаанд явагдах уу?

-Хагалгааны дараа сар шахуу хэвтрийн дэглэм сахиулдаг байсан. Харин сүүлийн үед хоёр долоо хоногийн дараа босгодог болсон. Одоо бол хагалгаа хийлгээд маргааш нь босч явахыг зөвшөөрдөг. Хятадад гурван сар хэвтрийн дэглэм сахиулдаг юм. Манайх Европын олон улсын зарчим дэглэмийг баримталж байгаа.

/“Топаз” эмнэлэг нурууны өвчнийг эмчлэх ПЛАЗМАНУКЛЕОПЛАСТИК арга/

/Зүүгээр хатгаад тусгай электрад оруулж түлж хорчийлгодог арга ПЛАЗМАНУКЛЕОПЛАСТИК-ийн өмнөх үе/

“Топаз” эмнэлэгтэй 8911-4515 дугаарын утсаар холбогдох боломжтой
Эх сурвалж: www.dorgio.mn